Motorcycle Made to do Many things

Following is an extract/abstract from an article in Hindu dated February 11 2010. I got the link through my linkedin updates from Venkat.
Mr. Mansukhbhai Jagani an ordinary, not well educated farmer (a school dropout), in Mota Devaliya village, Amreli district, in Gujarat developed a machine system called Bullet Santi for small farm holdings, with attachments for tilling, sowing, inter-culturing and spraying. The motorcycle’s engine was converted to a 5.5 HP diesel engine and the rear wheel replaced with an attachment with two wheels.
Several farmers in the district have caught on to the idea, and there are now close to 40 Santis in the district. It costs between Rs. 14,000-18,000, making it much cheaper than other mechanical ploughs and it performs several functions such as weeding, ploughing and sowing for an acre. The bullet tractor ploughs an acre of land in just half an hour with only two litres of diesel.
With the help of National Innovation Foundation (NIF), Ahmedabad, Mr. Jagani got a patent in India and in the U.S. for this device. Mr. Jagani’s innovation was also displayed at the Indian Science Congress at Pune and at the Swadeshi Vigyan Mela at IIT, Delhi where he got an excellent response. He also got the opportunity to display his innovation in South Africa in an exhibition organized by the Department of Small, Medium & Micro Enterprises (SMME) of the Northern Provinces jointly with Commonwealth Science Council (CSC), London.

పువ్వు ..పువ్వు ..ఏమి పువ్వు ..

అంకం 1
సిరి: అమ్మా.... అమ్మా....
విజయ: ఎంటమ్మా
సిరి: అమ్మా ...నిద్రొస్తోంది
విజయ: వెళ్ళి పడుకోమ్మా ..మా బంగారు కొండ కదూ ...
సిరి: మరైతే ... ఆ బంగారు కొండ పాట పాడాలి ..
విజయ: మరి నువ్వు ఆ పాట వింటూ పడుకోవాలి సరేనా ..
పువ్వు పువ్వు - ఏమి పువ్వు
మల్లె పువ్వు - ఏమి మల్లె
కొండ మల్లె - ఏమి కొండ
సిరి :బంగారు కొండ ..
ఇద్దరూ (సిరి-విజయ) : మా పాప .. బంగారు కొండ
సిరి:అమ్మా అంత్యాక్షరి ఆడదాం ..
విజయ: ఈ సారి సినిమా పాటలతో కాదు వెరైటీగా పువ్వుల పేర్లతో ఆడదాం . ఈ పాటలో మల్లె ఉంది కదా ...ఇప్పుడునువ్వు చెప్పు .
సిరి: మల్లె ..ల ..లోటస్..
విజయ:లోటస్ ..ఇది ఇంగ్లీష్ పేరుకదా ! సరేలే ఇప్పుడు స ..కదా ..సంపంగి
సిరి:గ ..గులాబీ ..
విజయ: బ ..బంతి ..
సిరి: తీ..త ..ఊ...ఈ ఆట వద్దు. నాకు రావట్లేదు
విజయ: సరే అయితే ఏదో ఒక పువ్వు పేరు చెప్పు
సిరి :సన్ ఫ్లవర్ ..అమ్మా తెలుగులో సన్ ఫ్లవర్ ని ఏమంటారు ?
విజయ :సన్ ఫ్లవర్ ని తెలుగులో పొద్దు తిరుగుడు అంటారు .దీని గింజల నుంచి నూనె తీస్తారు .
సిరి: అమ్మా .. ఇప్పుడు నువ్వు చెప్పాలి . నేను సన్ ఫ్లవర్ చెప్పాను
విజయ : ఇప్పుడు నేను చెప్పాలా సరే.. సాఫ్లవర్...
సిరి: అంటే
విజయ: కుసుమ
సిరి: అంటే
విజయ: అంటే... ఇది కూడా సన్ ఫ్లవర్ లాగే ఒక నూనె గింజల పంట. అప్పుడు తాతయ్యకు మంచిదని డాక్టర్ చెప్పారే అది. సరే ఇంక పడుకో ..కుసుమ గురించి తరువాత చెప్పుకుందాం .. .

అంకం 2 పేదరాసి పెద్దమ్మ కుంకుమెండబోసే...

విజయ: ఎవరూ?!..
హాయ్ రమ్యా ! ఎన్నాళ్లైంది నువ్వు మా ఇంటికి వచ్చి.రా..రా ..
రమ్య: ఇక్కడికి దగ్గరలో డాక్టరును కలవాలని వచ్చాను. ఈ మధ్య కొద్దిగా మెడ మీద ఎలర్జీ లాగ వచ్చింది. సరే ఓ అరగంట టైం ఉంది కదా అని వచ్చాను
విజయ: రా..కూర్చో ..ఈ ఫోటోలు చూస్తూ ఉండు . ఇప్పుడే ఒక్క క్షణంలో వస్తా

sound - pouring of tea
రమ్య:విజయా చాల బావున్నాయి ఫోటోలు. మీ అమ్మాయి డ్రెస్ రంగు భలే బాగుంది . అన్నయ్యగారు వేసుకున్న డ్రస్ కూడా చాలా బాగుంది.
విజయ:అదంతా కుసుమ మహిమ. ఇంద టీ తీసుకో ....
రమ్య: నువ్వు కూడా మునుపటి గన్నా చెలాకీగా కనిపిస్తున్నావు ..
విజయ: అది కూడా కుసుమ మహిమే ..
రమ్య:ఈ టీ ఏంటి ఏదో కొత్త రకంగా ఉంది. ఫారిన్ దా
విజయ: సీమ సరుకు కాదు మన సరుకే ...
రమ్య:టీ బంతిపూ రంగులో చాలా అందంగా ఉంది .అందులోనూ ఈ తెల్లటి కప్పులో మరింత ఆకర్షణీయంగా ఉంది.
విజయ: కప్పులకి కూడా అందం ,ఆకర్షణ ఏమిటి ?

రమ్య: అందాన్ని తక్కువ అంచనా వెయ్యకోయ్ మన కళ్ళు కూడా తినడంలో ముఖ్య పాత్ర వహిస్తాయి. మనం ఇష్టంగా , ప్రీతిగా , ప్రశాంతంగా తిన్నదే వంటపడుతుందని మా అమ్మమ్మ అనేది .
విజయ:మరి అలాగైతే ఇది కూడా చూడు.
రమ్య:ఓ స్వీటా..చాలా అందంగా ఆకర్షణీయంగా అమర్చావు . నీకు కళాషోషణ బాగా అబ్బిందే. కానీ ఈ మధ్యన డాక్టర్లు ఎలాంటి రంగులు వాడద్దంటున్నారు
కదా!
విజయ:అవుననుకో ,కానీ అస్సలు రంగు వెయ్యక పొతే పిల్లలు చూడగానే మా కొద్దు అనేస్తారు . కృత్రిమ రంగులైతే మంచిది కాదు . కానీ ఈ కుసుమ
రంగు సహజమైనదే కదా.
రమ్య: ఏమిటి తల్లీ, వచ్చిన దగ్గర నుండీ ఈ కుసుమ జపం మొదలుపెట్టావు! సరే ఇంక నేను వెళ్లొస్తాను.
విజయ: ఒక్క క్షణం ఆగవే ఇప్పుడే వస్తున్నాను.

రమ్య: ఇప్పుడెందుకే ఇవన్నీ
విజయ: మొన్న మా అమ్మాయి పుట్టిన రోజుకి నువ్వు రాలేదుగా. వచ్చిన వాళ్ళందరికీ ఈ జుబ్బాలు పెట్టాము. పుట్టిన రోజుకి వచ్చిన వాళ్లకి జాకెట్టు బట్టో, చీరో కాకుండా ఇదేంటి అనుకుంటున్నావా. ఇవి కుసుమ నుంచి తీసిన రంగుతో డై చేయబడ్డాయి. ఈ బట్ట రాత్రి పూట ధరించే దుస్తులకీ, దుప్పటీలకీ, గలీబులకీ కూడా మంచిది. ఎందుకంటే ఇది ...
రమ్య: సహజమైంది కదా ... మళ్ళీ ఈ చిన్న పాకెట్ ఏమిటి?
విజయ: అవి కుసుమ విత్తనాలు. మీ పెరట్లో చల్లేయ్. మీ పెళ్లి రోజు నాటికి పూలు పూస్తాయి.
రమ్య: మంచిది. మరి మా పెళ్లి రోజుకి నువ్వు తప్పకుండా రావాలి సుమా. సరే మరి నే వస్తానూ..


అంకం 3

విజయ: రమ్యా ..రమ్యా ..పెళ్లిరోజు శుభాకాంక్షలు. అన్నయ్యగారేరి?
రమ్య: ఇప్పుడే అలా బయటకు వెళ్ళారు.
విజయ: అయ్యో ఇంకా ముందే రావలసింది. సరైన టైంకి రాలేకపోయాను.
రమ్య: నువ్వు రాలేకపోయినా నువ్విచ్చిన కుసుమ పూలు సరైన సమయానికే వచ్చాయి. ఈ బోకే చూడు. స్నేహ తయారు చేసింది. కుసుమ పూలతో..
విజయ: అవునా! చాలా బాగా చేసింది. పసుపు, ఎరుపు, తెలుపు, నారింజ రంగు పూలతో అందంగా ఉంది. ఇలా రకరకాల రంగుల పూలు రావాలనే నీకు నాలుగైదు కుసుమ రకాల విత్తనాలు కలగలిపి ఇచ్చాను.
రమ్య: అవును విజయా, మీ అన్నయ్య గారికి కూడా చాలా నచ్చింది. ఇంత బాగుంటే మా ఆఫీసులో కూడా పెట్టుకోవచ్చు కదా అన్నారు. ఇవి ఎక్కడ ఆర్డర్ చెయ్యాలి అని అడిగారు కూడా.
విజయ: ఎక్కడో ఎందుకు. మీ పొలంలోనే వేసుకోవచ్చు.
రమ్య: మా పొలం లోనా. అక్కడంతా వర్షాలు లేక ఏమీ
పండటం లేదు.
మా భూములు కౌలుకి తీసుకున్న వాళ్ళు కూడా చాలా ఇబ్బంది పడుతున్నారు. పట్నంలో ఏదైనా ఉద్యోగం చూపిస్తే వచ్చేస్తామంటున్నారు.
విజయ: ఈ కుసుమ పంట విశేషమేమిటో తెలుసా రమ్యా! ఇది వర్షాభావ పరిస్థితులలో కూడా బాగా వస్తుంది. నువ్వు మీ రైతులతో ఈ పంట పండించి, ఆ పూలను మీరు కొంటే వారిని ఆదుకున్నట్లు ఉంటుంది. బోకేల రూపంలో నలుగురికీ పంపిస్తే కట్ ఫ్లవర్ గా కుసుమ ప్రాచుర్యం పొందే అవకాశం ఉంది. అలాగే కనుక జరిగితే ఆ ప్రాంతంలోని ఎన్నో కుటుంబాలకు ఉపాధి చూపించిన వారౌతారు.
రమ్య: మరి ఇది సీజనల్ వ్యాపారం కదా. దీన్ని నమ్ముకుని వాళ్ళు ఆ ఊరిలోనే ఎలా ఉండి పోతారు?
విజయ: అలాగని అందరూ పల్లెటూళ్ళు వదిలి పెట్టి వచ్చేస్తే ఎలాగా? అక్కడే వారికి మంచి ఉపాధి చూపించే బాధ్యత పట్నం వారికి కూడా ఉంది. ఇప్పుడందరూ కార్పోరేట్ సామాజిక బాధ్యత అంటున్నారు కదా! అందులో భాగంగా ఆఫీసుల్లోనూ, ఇంట్లో జరిగే ఫంక్షన్స్ లోనూ అలంకరణకి ఈ కుసుమ పూలు వాడుకోవచ్చు. ఈ పూలు ఎక్కువ సేపు తాజాగా ఉండడమే కాకుండా డ్రై ఫ్లవర్ గా కూడా తయారు చేయ వచ్చు. దానికి సీజన్ లేదు కదా!
రమ్య: కానీ అంత ఉపయోగం కూడా లేదు కదా!
విజయ: నిజమే! డ్రై ఫ్లవర్స్ అందరూ విరివిగా వాడరన్నది వాస్తవమే. అయితే మనం నిత్యం ఉపయోగించే విజిటింగ్ కార్డులకూ, పుస్తకాలకీ, ఇంకా అలాంటి ఇతర ఉపయోగాలకీ కుసుమ కాండాల నుంచి తయారు చేసే కాగితాన్ని ఉపయోగించ వచ్చు. ఆ కాగితం తయారు చేసే గుజ్జులో కుసుమ పూరేకులు వేస్తె అందంగా కూడా ఉంటుంది.
రమ్య: అవునులే. మనసుంటే మార్గాలెన్నో ...మనం పట్టుదలతో పట్టించు కోవాలి కానీ..
విజయ: బాగా చెప్పావు రమ్యా. ఇది మనం పట్టుదలతో సాధించ వలసిన విషయమే. ఎందుకంటే కుసుమ పంట గురించి జరిగే ప్రతి చిన్న అభివృధ్ధీ కరువు ప్రాంతాలలోని రైతులను ఆదుకుంటుంది.



అంకం 4

శ్రీరాం: చెల్లాయ్, మొన్న నువ్వేదో టీ ఇచ్చావుట. ఆరోగ్యానికి చాలా మంచిదట. అదేదో కాస్త మా రమ్యకి కూడా చెప్పు.
విజయ: ఇందులో రహస్యమేమీ లేదు అన్నయ్యగారూ, ఆరోజుల్లో చాలామంది ఉదయం పూట, ఇంకా భోజనం తరువాత గ్రీన్ టీ అని చెప్పి తీసుకుంటున్నారు కదా. సాధారణంగా ఇందులో తేనె, నిమ్మకాయ, అల్లం, తేయాకులు ఉపయోగిస్తూ ఉంటారు. అయితే ఒక్క తేయాకులే కాకుండా ఇంకా ఇతర ఆకులు, బెరల్లతో కూడా ఈ టీ ని తయారు చేస్తారు. మల్లె ఆకులతో, పువ్వులతో కూడా టీ చేస్తారంటే నమ్మండి. అలాగే కుసుమ పూరేకులతో కూడా టీ తయారు చేసుకోవచ్చు.
రమ్య: ఈ కుసుమ టీ గుండెకు కూడా మేలు చేస్తుందిటండీ. కొలెస్ట్రాల్ ను తగ్గిస్తుందిట. ఆస్థ్మా వాళ్ళకీ, కీళ్ళ నొప్పుల వాళ్లకి కూడా ఈ టీ మంచిదట.

శ్రీరాం: ఇదేదో బాగానే ఉంది కదా. మన వాడొకడు అమెరికా నుంచి వచ్చేసి టీ బార్ పెట్టుకున్నాడు. ఈ కుసుమ టీ ని అందులో పెట్టిస్తే మంచి లాభసాటిగా ఉండచ్చు.
విజయ: అన్నయ్యగారూ ఈ కుసుమ పూరేకులను టీ బాగ్స్ లాగ కూడా చేసి సూపర్ మార్కెట్లలో అమ్మకానికి పెట్టచ్చు. ఇది పూర్తిగా మహిళలే నిర్వహించి స్వాలంబన పొంద వచ్చు. మన ఊర్లో దీని గురించి ఒక శిక్షణా కార్యక్రమం నిర్వహిస్తే ఎలా వుంటుందంటారు?
శ్రీరాం: బానే ఉంటుంది. చేసి చూద్దాం. మంచి పనేగా...
రమ్య: మరైతే ఆలస్యం ఎందుకు? శుభస్య శీఘ్రం!

అంకం 5

అంజయ్య: రాఘవయ్యా బాగున్నావా? ఈ మధ్యన చేను కాడ కనిపించకపోతేనూ ఓ పాలి చూసెల్దామని వచ్చా.

రాఘవయ్య: నేనే నీ కాడికి ఓ సారొద్దామనుకుంటున్నా అంజయ్యా. అంతా బాగుండారా?
అంజయ్య: ఆ.. అంతా బాగానే ఉండారు. అవునూ ఈ పాలి నువ్వు ధనియాలు వెయ్యలేదా? ఏదో కొత్త మొక్కలు కనిపిస్తున్నాయి చేలో!
రాఘవయ్య: అయ్యా! ఏదో మీ పెద్దమ్మ ఎద్దామంటే, సరే .. సూద్దాంలే అని యేశాను. ఏదో కుసుమంట. మన పొద్దు తిరుగుడు లాగే అదో నూనె గింజల పంట. మొన్న పట్నం నుండి మన విజయమ్మ ఆ ఇత్తనాలు ఇచ్చి పోయింది. దసరా అప్పుడు, అంటే సెప్టెంబర్, అక్టోబర్ అప్పుడు ఇత్తితే శివరాత్రి వరకు, అంటే ఫిబ్రవరి మార్చిలో పంట చేతికొస్తదంట. అంతగా నీరు పెట్టే పనీ లేదు. పురుగు మందులు చల్లే పనీ లేదు. వర్షాలు బాగా పడినట్లయితే నీరు పెట్టే అవసరమే లేదు.
అంజయ్య: మరి అంత మంచి పంటైతే అందరూ ఏసేయచ్చు కదా!
రాఘవయ్య: అవుననుకో. అయితే ఒకటుండాది. ఈ మొక్కకు ముళ్లుంటాయి. అందుకని కొత్తవారు ఈ పంటను వెయ్యడానికి ఇష్ట పడరు. ఇప్పుడు ముళ్ళు లేని రకాలు కూడా వస్తున్నాయంట. అయితే ఇంకా చాలా మందికి కుసుమ పంట గురించి, ఆ ముళ్ళు లేని రకాల గురించి తెలియదు.
అంజయ్య: మరి ఇప్పుడు మనం ఈ పంట పండిస్తే కొనే వారుంటారా?
రాఘవయ్య: ముందు మనం వేసి చూద్దాం. మనం పండించినంత వరకూ మనమే పట్నం తీసుకుని పోయి అమ్మవచ్చు. ఇది ఆకుకూరగా కూడా పని చేస్తుందంట. నువ్వూ వేసి చూడు.
అంజయ్య: సరే, ఆనాక లచ్చమ్మని అంపిస్తా ..విత్తనాల కొరకు.

అంకం 6 ఆకేసి..పప్పేసి..బువ్వేసి..నెయ్యేసి..

లచ్చమ్మ: ఎల్లమ్మత్తా...ఎల్లమ్మత్తా...
ఎల్లమ్మ: ఎవరూ .. లచ్చమ్మా ..రా ..రా...
లచ్చమ్మ: భోజనాలైనాయా ...ఈరోజు ఏం కూరేంటి?
ఎల్లమ్మ: అవుతున్నాయి కానీ, ఇదుగో ఇది కొంచొం నోట్లో ఏసుకో . యా కూరో ..నువ్వే చెప్పుకో!

లచ్చమ్మ: ఇదేం కూరబ్బా, పూండి కూరా...అబ్బే జిగురు లేదే ...దొగ్గలి కూరా?! ఏమో అత్తా నువ్వే చెప్పు. సరే కానీ, ఏవో కొత్తరకం ఇత్తనాలంట. మా ఇంటాయన నీ కాడ్నుంచి తెమ్మన్నాడు.
ఎల్లమ్మ: ఇంతకీ ఈ కూర ఏందో తెలియలేదా! నువ్వడిగావే, ఆ కుసుమ కూరే ఇది. లేత మొక్కలను పప్పులో ఏసుకోవచ్చు, పచ్చడి చేసుకోవచ్చు. కూరగా కూడా వండుకోవచ్చు.
లచ్చమ్మ: బాగుంటుందా?
ఎల్లమ్మ: అలవాటు లేనోల్లకి కొత్తగా ఉండచ్చు. ఏ పల్లీల పోడో, నూ పప్పో దంచి ఎస్టే అదే రుచిగా ఉంటుంది. అయినా ఏ ఆకు కూరైనా కంటికి, వంటికి మంచిదాయే, అందునా ఇది మరీ మంచిదంట. మనము మనకు నచ్చినట్టు వండుకుని తింటూ ఉంటే, నెమ్మదిగా పిల్లలకి కూడా అదే అలవాటు అవుతుంది.
ముందు మనమే ఛీ, ధూ, అంటే ఇంక పిల్లలేం తింటారు?
లచ్చమ్మ: సరే అత్తా. అట్టాగేలే. నువ్వు చేసిన కూర ఇయ్యి. నువ్వు చేసినావంటే పిల్లలు ఇష్టంగా తింటరు.
ఎల్లమ్మ:అట్టాగేలే...పొరుగింటి పుల్ల కూరని ఊరికే అన్నారా!



అంకం 7

చంద్రయ్య: అమ్మా, విజయమ్మా...విజయమ్మా...
విజయ: ఆ..చంద్రయ్యా.. బాగున్నావా? ఏంటి ఈ ఊరు ఎప్పుడొచ్చావు. రా..రా..
చంద్రయ్య: నిన్ననే వచ్చానమ్మా. మీరు పంపిన కుసుమ పూరేకులతో బట్టలు డై చేసి తీసుకుని వచ్చాను. ఇక్కడి సోసైటీలకీ, షాపులకీ, సాంపిళ్ళు ఇవ్వడానికి వచ్చానమ్మా. బానే పోతున్నాయి. అంతా తమరి దయ. ఇదుగోండమ్మా, ఈ చీర మీ కోసం మా రంగమ్మ స్వయంగా నేసింది.

విజయ: చాలా థాంక్స్ చంద్రయ్యా. మేము ఇలా చెప్తే అలా అల్లుకుపోయి ఇంతవరకూ ఎదిగారంటే దానికి మీ పట్టుదల, శ్రధ్దే కారణం. వీటిలో కొన్ని మా స్నేహితురాళ్ళ బాతిక్స్ లో పెట్టిస్తాను.
స్నేహ: అత్తా...అత్తా..
విజయ: ఓ స్నేహా..ఏంటీ విశేషం. ఏదో విశేషంగా తయారయ్యావు. చేతిలో ఆ కార్డెంటి?
స్నేహ: చూడండి. మీకే తెలుస్తుంది.
విజయ: పెళ్లి కార్డు.. చాలా అందంగా ఉంది. అక్కడక్కాడా ఎరుపు రంగు పూరేకులతో మంగళకరంగా ఉంది.
స్నేహ: అత్తా ఆ పూరేకుల్ని గుర్తు పట్టారా? మీరిచ్చిన కుసుమ మొక్క పూలు. మా స్నేహితురాలికి కాగితం తయారీ వచ్చు. తను తయారు చేసి ఇచ్చింది.
విజయ: చంద్రయ్యా నువ్వు తెచ్చిన చీరల్లో మంచి చీర తియ్యి. కాబోయే పెళ్లికూతురుకి పెట్టడానికి.
చంద్రయ్య: ఈ చెంగావి రంగు చీర అమ్మాయిగారికి ఎంతో బాగుంటుంది.
స్నేహ: అత్తా అయితే నా పెళ్ళికి ఇదే మొదటి బహుమతి.
విజయ: మంచిదే. ఈ చీరలు చంద్రయ్య ఇప్పుడే తెచ్చాడు. నీతోనే శుభారంభం!
స్నేహ: అత్తా పెళ్ళికి వచ్చిన వాళ్లకి ఈ చీరలు పెడ్తే బాగుంటుంది కదా. వీటికి ప్రాచుర్యం కల్పించినట్టూ ఉంటుంది. కదా!
విజయ, చంద్రయ్య:శుభం!!


అంకం 8

రాఘవయ్య: అంజయ్యా ! బాగుండావా? నిన్న విజయమ్మ ఫోను చేసింది. వాళ్ళ పట్నం వాళ్ళంతా మనూరు చూడ్డానికొస్తారంట. ఈ ఊరు, వ్యవసాయం ఇంకా మన కుసుమ పంట అన్నీ చూసి ఫోటోలు తీసుకుని పోతరంట. అన్నట్టు మీ తమ్ముడి వాటా ఖాళీగానే ఉంది గందా. ఓ పాలి శుబ్బరం చేయించు. కొంత మందిని ఆడికి పంపిస్తాను. మా ఇళ్ళలో మీ పట్నం వాళ్ళు ఎట్టా ఉంటారమ్మా, అంటే విజయమ్మ వినలేదు. మీతో ఉంటేనే మాకూ మీ పద్ధతులు, అలవాట్లూ తెలుస్తాయి అంది.

అంజయ్య: అంతేలే రాఘవయ్యా, పట్నం వాళ్లకి మన కష్టాలు కూడా తెలుస్తాయిలే. ఏమంటావ్?
రాఘవయ్య: వాళ్ళ కష్టాలు వాళ్ళవి. ఆ ఉరుకులు...పరుగులు..ఎం జీవితం..ఆ రోడ్లు..కాలుష్యం ..ఆ..కాలుష్యం అంటే గుర్తుకొచ్చింది. ఈ మధ్యన పట్నం వాళ్ళు, విదేశీయులు పాలు, తేనె, వనమూలికలు వంటి వాటితో చేసిన సబ్బులను ఉపయోగిస్తున్నారంట. ఈ సబ్బులకు మంచి గిరాకితో బాటు, మంచి ధర కూడా పలుకుతుందట. ఇంతకీ చెప్పొచ్చేదేమితంటే మన కుసుమతో కూడా అలాంటి సబ్బులు చేయవచ్చంట.


అంజయ్య: అన్నట్టూ రాఘవయ్యా ఆ కుసుమ పంటలో ఏదో తెగులొచ్చినాది.

రాఘవయ్య: విత్తన శుద్ది చేసావా. అదేదో జీవ నియంత్రణ మందంట. ఏందదీ,...ఆ.. ట్రైఖోడెర్మా విరిడీ. దానితో కూడా విత్తన శుద్ది చెయ్యాలంట.
అంజయ్య: అబ్బో రాఘవయ్యా...బాగానే చెప్పావే
రాఘవయ్య: ఏందనుకున్నావ్? నేను, మీ పెద్దమ్మ ఒప్పచేప్పుకుని మరీ నేర్చుకున్నాం. మన చుట్టు పక్కల గ్రామాలలో రైతులకి కుసుమ పంట సాగులో శిక్షణ మనమే ఇవ్వాలంట.

అంజయ్య: ఇంకా నయ్యం. చుట్టు పక్కల దేశాల వాళ్ళు వస్తారనలేదు.

రాఘవయ్య: ఏమో నీ నోటి వాక్యాన అలా కూడా అవుతుందేమో చూద్దాం. ఇప్పుడిప్పుడే కుసుమ గింజలలో మధుమేహానికి, గుండె జబ్బులకీ పనికి వచ్చే మందులు ఉత్పత్తి అయ్యేలాగ పరిశోధనలు జరుగుతున్నాయట. అప్పుడు మన దేశంలో కూడా కుసుమ పంటకు మహర్దశ పట్టవచ్చు. ఏమో!

కప్పలు అప్పాలైపోవచ్చు...అన్నం ..సున్నాలైపోవచ్చు.. ఏమో!గుర్రం ఎగరావచ్చు నువ్వే స్వారీ చేయ్యావచ్చు..

అమ్మ కడుపు చల్లగా...

Following is a short play focusing on farmer deaths and farmer suicides. It intends to instill a sense of boldness to face adverse situations and take necessary precautions..

This is how the play goes...

A young woman farmer, Saalamma goes to see her friend Narasamma on her return from her native place. Saalamma narrates with enthusiasm how Venkatesh performed the wedding of his daughter with great pomp after he reaped good benefits from his cotton crop. Saalamma feels bad that she had not gone for cotton crop that year because Narasimham, Narasamma's husband has advised them not to venture for any cash intensive crops.

Narasimham reiterates the need to avoid any possible risk and urges her to adopt low external input way of farming. He alerts Saalamma to the potential dangers of going in for capital intensive agriculture. Narasamma advises her to concentrate on the upbringing of her children, plant more diversity for family's nutrition. She asks Saalamma not to be over-concerned about the education of her children. She emphasizes the need for skill development and suggests that she, together with her children could start some income generation activities to support the income from their farm.

Saalamma is convinced about the ills of taking risks but is skeptical if her husband would heed her advice. Narasammaa retorts with ire saying that men are ignoring their words of caution and venturing into risky businesses; and taking to alcoholism and losing lives when their aspirations and dreams doom.

During the conversation Narasamma tells how her relatives lost everything they had, due to floods that year. Narasimham puts the problem in perspective, bringing in the larger picture of climatic change, species extinction and potential natural disasters. He warns them to be prepared to face any kind of situation, and make every effort, such as crop diversification, crop insurance, life insurance, to guard against risks. The play concludes with the three becoming poised to face the year 2011, wishing for happiness and peace.


సాలమ్మ: నరసమ్మత్తా...ఓ నరసమ్మత్తా.. ...నరసమ్మత్త..ఇంకా ఊర్నించి రానట్టుగా ఉందే.
నరసమ్మ: ఎవరూ సాలమ్మా…రా...
సాలమ్మ: ఇంకా ఊర్నించి వచ్చినావో ..లేదో అనుకుంటుండా ...ఇదిగో నరసమ్మత్తా...నువ్వు ఊరిలో లేకపోతివి గానీ ...ఆ ఎంకటేశు లేడూ ..కూతురి పెళ్లి ఎంత బాగా చేసినాడనుకున్నావ్..
నరసమ్మ: అవునా... మంచిది..
సాలమ్మ: ఈ సంవత్సరం ఆ ఎంకటేశుకి పత్తిలో బాగా కలిసొచ్చినాదంట...దెబ్బకి ..దశ తిరిగిపోయిందనుకో..
నరసింహం: తిరిగిపోద్ది..తిరిగిపోద్ది...ఆడికేం...ఆడు యాపారస్తుడూ...పెట్టుబడి పెట్టాగలడు...అదును, పదునూ చూసి సరుకు అమ్మాగలడు..
సాలమ్మ: నరిసిమ్మావా ..నువ్వాపకుండా ..ఉంటే మేమూ..పత్తే ఏసేటోల్లం. ఎంకటేశు కూతురి పెళ్ళికి బంగారు నాంతాడు...ఏస్కోని పోయేదాన్ని...ఆ..
నరసింహం: బంగారు నాంతాడు...ఏస్కోని నువ్వు పొయ్యేదానివో...లేక...ఆడే పోయి..నీ..తాడు..తెగేదో ...ఎవురికి ఎరుక?
నరసమ్మ:..ఏందయ్యా...ఆ మాటలు..అదేదో తెలియక అన్నాది...మనం ఏం సెప్పినా ..దాని మంచి కోసమే కందా...
నరసింహం: అది అట్టనుకుంటే కదా...మనవల్ల నష్టపోయినామంటే ..నాకు సిర్రెత్తుకొచ్చినాది.
సాలమ్మ: మాకున్నది ఈ పోలమే గందా మావా..ఎదుగూ..బొదుగూ..లేక...ఆ..జొన్నలూ, శెనగలే ఏసుకోవాలంటావా ..
నరసింహం: మీకు ఆధారం ఈ పొలమొక్కటే కందా.. అందుకే ఇంకా జాగ్రత్తగా ఉండాల.. ఎటు పోయి ఎటొచ్చినా.. .మనకు లాభం రాకున్నా సరే నష్టం మాత్రం రాకుండా చూసుకోవాల..అప్పు చేసి ఎవసాయం చేస్తే ...పంట మునిగితే ..ఆ వడ్డీలు పెరిగి మనమూ మునిగినట్టే. అందుకే అంత పెట్టుబడి అవసరం లేని పంటలే ఏసుకోవాల.
నరసమ్మ: అయినా….జొన్నలూ, శనగలూ ఏసుకుంటే తప్పేటంట...ఒక్క జొన్నలూ, శెనగ లేందీ..రాగులూ ..కందులూ గూడ..ఏసుకో..నాలుగు..కోళ్ళూ ..నాలుగు మేకలూ కూడ పెంచుకో...ఇయ్యన్నీ ఇంటికీ..వంటికీ మంచియి.
సాలమ్మ: ఇంటికీ ..వంటికీ మంచిదైతే సరిపోద్దేటి. ఇయ్యాల రేపు నాలుగు రాళ్ళు సంపాదించకపోతే ఎట్టాగా ...
నరసమ్మ: సాలమ్మా లక్షల గురించి ఆలోచించకుండా ..లక్షణంగా ఉన్నంతలో పిల్లల్ని సక్కంగా సాక్కో ..
సాలమ్మ: అవును నరసమ్మత్తా ...నా ఆశలన్నీ పిల్లలమీన్నే ..ఎట్టాగైనా.. ఈళ్ళని పెద్ద పెద్ద సదువులు సదివించి మంచి కొలువుల్లో సూడాల

నరసమ్మ: ఇదిగో సాలమ్మా..ఎంతసేపూ సదువూ..సదువూ అని ఆళ్ళని సతాయించమాక. అస్తమానూ సదవమంటే ఆల్లకి సదువంటేనే ఇసుగు పుడతాది..ఏదైనా..పనీ పాటా కూడా నేర్పించు..కుట్లో ..అల్లికలో.. వడియాలో, ఒరుగులో ఏదో ఒకటి..నేర్చుకుంటే నీకు సహాయంగా ఉంటారు. మీరందరూ కలిసి ఏ పని చేసుకున్నా అంతో ఇంతో వస్తాది.. ఏన్నీల్లకు చన్నీళ్ళుగా ఆళ్ళ ఫీజులకీ, పుస్తకాలకీ అయినా కలిసోస్తాది.
నరసింహం: ఈ రోజుల్లో సదువంటే మాటలా...ఆళ్ళ సిన్నప్పుడే తాహతుకి మించి సదువుల మీన పైసలు పెట్టి అప్పుల పాలు గావద్దు..అయినా..ఆ ఉద్యోగాలూ అట్టనే ఉండాయి. అంతలో వస్తున్నాయి..అంతలో పోతున్నాయి..మనం పిల్లలకి ముందు ధైర్యం నేర్పించాల, కష్టపడే అలవాటు చేయాల..
సాలమ్మ: అంతేలే మనం చేసేది చెయ్యాల…ఆపైన...ఆ సామి దయ..
నరసింహం: అద్గదీ.. పిల్లలైనా అంతే పంటలైనా అంతే ..మనం చెయ్యవలసినదంతా ..సెయ్యాల..ఆ పైన..ఓ సంవత్సరం మంచిగుంటాది.. ఓ సంవత్సరం ముంచుతాది. మనం ధైర్యంగా నిలబడాల...అంతేగానీ ..బెంబేలు పడి ...ఉసురు తీసుకుంటే ఆ భార్యా బిడ్డలకి దిక్కెవరు..
నరసమ్మ: పంట పొతే పాయె ..మడుసులన్నా దక్కాల కదా..బతికుంటే ...బలుసాకుతినచ్చు అంటారు..కాలమెప్పుడూ ఒక లాగ ఉండదు కందా..
సాలమ్మ: అంతేలే ఓర్పుతో ఉంటే మంచి రోజులు రాక పోతాయా

నరసింహం: ఓర్పు ఒకటీ సరిపోదు సాలమ్మా...నేర్పు కూడా కావాల. మన పంట విషయమే తీసుకో..ముందు మన వాతావరణానికి ఏ పంటలు సరిపోతాయో తెలుసుకోవాల. ఏదో …ఒకటో ..రెండో పంటలు యేసి దేవుడా ..నీదే భారం అని సేతులు ముడుసుకుని కూచోరాదు...వీలైనన్ని రకాల పంటలు వెయ్యాల. ఒకటి ముంచినా వేరొకటి వస్తాది.
సాలమ్మ: ఒక రకం విత్తనాలు కొనడానికే పైసల్లేకపాయే..ఇంక ..ఇన్ని రాకాలేడ్నుంచి తేవాలా..
నరసింహం:..యాడ్నుంచో కాదు సాలమ్మా ..నీ పొలంనుంచే..కాకపొతే ఇంకోరి పొలం లోంచి..నువ్వు దాచిన విత్తనాలు వాల్లకిస్తే ..వాల్ల విత్తనాలు నీకిస్తారు...
సాలమ్మ: మరి మన పొలాల్లో విత్తనాలు పనికొస్తయంటావా?
నరసమ్మ: మన తాత ముత్తాతలంతా అయ్యే ఏసేవారుగా...
సాలమ్మ: ఆ రోజులు వేరు...ఈ రోజులు వేరు.కదా.నరసమ్మత్తా
నరసమ్మ:..అదీ నిజమే అనుకో ..కాకపొతే నువ్వు దాచుకున్న విత్తనాలైతే వెంబడే ఏసుకోవచ్చు..పైగా..విత్తనాలు కొనే ఖర్చు కూడా ఉండదు.
నరసింహం:..అంతే కాదు..మోసపోయి ..పంట మొత్తం పోగొట్టుకునే పెమాదం ఉండదు. అట్టాగే ఎరువులు కూడా అవసరమైన మేరకే ఉపయోగించాల ...పచ్చి రొట్ట పైర్లతో, ఆకెరువుతో, వానపాము ఎరువుతో భూసారాన్ని పెంచుకునే ప్రయత్నం చేయాల కానీ, అప్పు చేసి ఎరువులను కొనరాదు..
సాలమ్మ: ఎరువులగన్నా కూడా...ఈ పురుగు మందులు కొట్టడానికే చానా పైసలు పోతున్నాయి మామా
నరసింహం:..అంతే కదా మరి..ఎవరో చెప్పారనో..లేదా పంట పోతుందేమోనన్న భయంతోనో ...అవసరమున్నా లేకున్నా..పిచికారీలు చేస్తే ఖర్చు పెరుగుద్ది ...విత్తనం వేసే ముందు తప్పనిసరిగా విత్తన శుద్ది చేసుకుంటే ..చాలా వరకూ మనం పంటను కాపాడు కోవచ్చు.. తరువాత కూడా.. పైరును జాగ్రత్తగా గమనించుకుంటూ ఉంటే - గుడ్డు దశలోనూ, పిల్ల పురుగుల దశలోనూ చేతితో ఏరి పారేసి కొంత వరకూ పంటను కాపాడుకోవచ్చు...పిచికారీ అవసరమైనప్పుడు కూడా.. రసాయనిక పురుగు మందులు కాకుండా...స్థానికంగా లభించే మొక్కల కాషాయాలని వాడుకోవాలి.
సాలమ్మ: అట్టాగే నరిసిమ్మావా..ఈ పాలి మా పొలాన్నీ, పంటలను కూడా ..మా పిల్లల్లాగే ..సక్కగ..సాక్కుంటాలే...కానీ నరిసిమ్మావా..ఎంకటేశుని చూసి మా ఇంటాయన కూడా పత్తి, మిరప పెట్టాలని చూస్తున్నాడు...మనకీ ఆడపిల్లలున్నారు..మనమూ ఆళ్ళ పెళ్ళిళ్ళు ఘనంగా చెయ్యాలని ఒకటే ఇదైపోతున్నాడు..
నరసింహం: కూతుళ్ళకి ఘనంగా పెళ్లి చెయ్యాలన్నఆశ తండ్రికి ఆమాత్రం ఉండదేటి?.. కానీ ఆ ఆశే ..నిరాశగా మారితే ..కష్టం కదా..అందుకే మనం అట్టాంటి పంటల జోలికి పోవడం మంచిది కాదు..
సాలమ్మ: మరి నేను వెయ్యద్దని సెప్తే ఇంటాడో లేదో...

నరసమ్మ: ఈ మొగాళ్ళ మాట ఇంటూ కూర్చుంటే అయినట్టే. ముందంతా ..నీకేం తెల్దు...నీకేం తెల్దంటూ...ఎవసాయం అని, యాపారం అని ఉన్నదంతా తగలేసి ...ఆ తర్వాత ఏదైనా ఎదురు దెబ్బతింటే ...సారా మత్తులో పడిపోతారు. ఆళ్ళ నుంచి సాయమందుతాది….ఈ డబ్బు చేతికొస్తాది అని ఎదురు చూసి చూసి..అది రాదు అని తెలిసినప్పుడు ..గుండాగి పోవడమో ...లేదా బలవంతంగా ప్రాణాలు తీసుకోవడమో జరుగుతుంది. అప్పుడు ఆ ఉన్న అండ కూడా పోయి ఎటూకాని పిల్లలతో మనమే అవస్థ పడాల.
సాలమ్మ: హమ్మో ఇనదానికే భయమేస్తావుందత్తా ... అట్టాగైతే నాకు నాపిల్లలకి దిక్కెవరు దేవుడో..
నరసింహం:..ఇదిగో మీరిట్టా ..బెంబేలు పడతారనే ..ఆళ్ళు మీకు ఏ సంగతీ చెప్పరు..
నరసమ్మ: ఆ..ఆ..సెప్పా పెట్టకుండా..సచ్చిపోవడం మాత్రం బాగుందేటి ... ఏం చేస్తాం సాలమ్మా చాదస్తం మొగుడు సెపితే ఇనడు అన్నట్టు...మనమే పిల్లలకి చెప్పినట్టు మెల్లగా నచ్చచెప్పుకుంటూ పోవాల. మన చేతిలో ఉన్నంతవరకూ కష్టపడి చేసుకుంటూ పొతే ..కొన్ని దినాలకు ఆల్లే అర్ధం చేసుకుంటారు..
సాలమ్మ: మంచి మాట సెప్పినావ్ నరసమ్మత్తా....అట్టాగే సేద్దాంలే ...ఊర్లో అంతా బాగున్నారా..
నరసమ్మ: ఏం బాగులే సాలమ్మా ..ఈ సంవచ్చరం వచ్చిన వరదలకి మావోల్లంతా బాగా దెబ్బతిన్నారు...ఎవసాయం ఎర్రోని చేతిలో రాయిలాగైపోయినాది….ఎటుపోతుందో తెలియదు .. ఏమైతాదో తెలియదు …అతివృష్టి ..అనావృష్టి.....అనావృష్టికైనా ..ఉపాయాలున్నాయేమో కానీ ..ఈ అతివృష్టి తో అంతా ..తుడిచిపెట్టుకుపోయినాది … ...ఆల్లకేదో ధైర్యం సెప్పాను కానీ ...ఆళ్ళ పరిస్థితి తల్సుకుంటే నాకే గుబులుగా ఉంది...(ఏడుపు)
సాలమ్మ: ఊరుకో నరసమ్మత్తా ...అంతా సర్దుకుంటాదిలే.. ఇది.. .మీ వోల్లొక్కరికే వచ్చిన పరిస్థితి కాదు...ఈ సంవచ్చరం..శానామంది పరిస్థితి ఇట్టానే ఉంది..గవర్నమెంటోల్లు ఏదో సాయం సెయ్యకపోరులే
నరసమ్మ: మారాజుల్లాగా ఉండేవోళ్ళు ...మా రైతులే రాజులం ..మాకు కొలువు లెందుకనేవారు...ఇప్పుడు ఎవసాయం పరిస్థితి చూస్తే ఎవసాయం సెయ్యలని ఎవ్వురూ అనుకోరు...
నరసింహం: ఎవ్వరూ ఎవసాయం సెయ్యకపోతే ..మరి మడుశిలేట్టా బతకాలా .. అందుకే ఇది ఇప్పుడు మన ఒక్కరి సమస్యా కాదు.. . దేశం మొత్తం మీద పరిస్థితి ఇట్టాగే ఉంది…ఒక్క మనదేశంలోనే కాదు..అన్ని దేశాలలో ప్రజలూ ఇట్టాంటి ప్రకృతి వైపరీత్యాల వలన అనేక రకాల కష్టాల పాలౌతున్నారు...మనుషులే కాదు…ఈ వాతావరణంలో వచ్చే పెద్ద పెద్ద మార్పులకు కొన్ని జాతుల మొక్కలూ, జంతువులూ కూడా అంతరిస్తుండాయ్.
సాలమ్మ: అట్టాగా...ఈ ఇపరీతమైన ఎండలకీ ..వానలకీ మడుసులే బతకట్లేదు…ఇంక మొక్కలేం బతుకుతాయ్ ..
నరసింహం: అందుకే మనం ఇట్టాంటి విపత్తులను ఎదుర్కోడానికి సిద్ధంగా ఉండాల...జీవిత భీమాలు, పంట భీమాలు సేయించుకోవాల, దిగుబడి బాగా వచ్చినప్పుడు మంచి ధర చూసి అమ్ముకోవాల ...సరుకు పాడవకుండా ...మంచి గిడ్డంగులను, శీతల రవాణా సౌకర్యాలనూ అందరూ కలిసి ఏర్పాటు చేసుకోవాల…
నరసమ్మ: ముఖ్యంగా లాభాలొచ్చినప్పుడు ఆ డబ్బును అవసరానికి అందివచ్చేలాగా జాగ్రత్త చేసుకోవాలి. అంతేగానీ ఏ వ్యాపారంలోనో ..అధిక వడ్డీకి ఆశపడో పోగొట్టుకోకూడదు. నరసింహం:... ఏది పోయినా ..మనం ధైర్యాన్ని మాత్రం అస్సలు పోగొట్టుకోకూడదు… అయినా కష్టాలు లేనిదెవరికీ..
సాలమ్మ: అంతేలే ...మన సమస్యలే మనకు పాఠాలు నే ర్పిత్తాయ్
నరసింహం: మొత్తానికి ఈ రెండువేల పది మనకు పాఠాలూ, గుణపాఠాలూ సాలానే నేర్పినాది...ఇక రాబోయే సంవచ్చరం మనందరకూ బాగుండాల..
నరసమ్మ: మనందరి కష్టాలూ తీరిపోవాలనీ…
సాలమ్మ: సంతోసంగా, శాంతిగా ఉండాలనీ కోరుకుందాం..

Rice on Roof tops (My news)

A farm query that appeared in Hindu made me aware of this interesting farming feat.

Mr. S. Vishwanath from Bangalore has proved that paddy can be successfully grown on rooftops making use of grey water and wastewater. On a 400 sq. ft roof area one can raise 80 kg of rice in a year. For details you an contact Mr. S. Vishwanath at Rainwater Club, No. 1022, 6th Block, 1st Floor, HMT Layout, Vidyaranyapura Main Road, Vidyaranyapura, Bangalore - 560 097, phone080-41672790 , website: www.rainwaterclub.org, email: zenrainman@gmail.com , mobile: 9901992690.

Source: Growing rice on rooftop

You can watch the video at Rainwater-Rice on the roof

Employee-turned-Farmers

We do come across people leaving secured jobs and taking up farming. It is a desirable trend. But like many others, I too consider it to be a very dangerous proposition in terms of having a secured income. (I am a proponent of mainstreaming agriculture. But I envisage people with high/regular income opting to invest in agriculture instead of investing in concrete or indulging in affluent lifestyles.)

But you can't help it. Some people dared to do that. I wish them stupendous success!

I would like to feature them on my blog as and when I come across...perhaps I may visit their farms ...

Mr. M.K. Kailash Murthy, of Doddinduvadi village of Kollegal taluk in Chamarajanagar district, is a banker who left his job to become a farmer. He calls this system of farming “zero farming method” and says, “reading the book The One-Straw Revolution written by Masanobu Fukuoka, a pioneer in natural farming in Japan, motivated me to follow this technique.”


Contact address: Mr. M.K. Kailash Murthy, Academy of Natural Farming, Doddinduvadi village, Kollegal, Chamarajanagar district, Karnataka, website: www.the-anf.org, email: kailashnatufarm@gmail.com, mobile: 9880185757 and 9845125808.

Source: Zero farming: no investment, yet guarantees good yield by M.J. PRABU in The Hindu Thursday, Jun 11, 2009

Farmers Innovate - Paddy Thresher (My News)

Mr. Mohammed Fazlul Haque from Assam developed a paddy thresher that does not cut the paddy chaff into bits and pieces but throws them out whole. According to Mr. Fazlul, by using his machine the whole paddy stalk can be obtained instead of chopped pieces. The nutritional value is conserved in the whole stalk and fed to cattle or sold.

The machine, fitted with a spike tooth cylinder, and semi cylindrical concave can be adjusted by changing the length of each spike.There is no sieve or shaker and the grains fall directly from the concave gap and are cleaned by the blower just below the concave.

Till date Mr. Fazlul has sold more than 75 machines in different parts of the state. He delivers the machines based on order in a week's time.

The unit priced at Rs. 35,000 (excluding prime mover and cost of transportation) was exhibited the Rashtrapati Bhavan recently at the grassroot innovation exhibition organised by National Innovation Foundation (NIF) India, which is also supporting him under the Micro Venture Innovation Fund.

Excerpt from Indigenous paddy thresher may address labour shortage crisis by M. J. Prabu

Contact Address: Mr. Md. Fazlul Haque, Moirabari village, Morigaon district, Assam-782126, Mobile: 98648 67012.

Farmers Innovate - Cycle Dante (My News)

Kotamla Krishna, a farmer hailing from Yeddumylaram village in Medak district invented a rotary weeder.

Finding farm labour has become a Herculean task after implementation of National Rural Employment Guarantee Scheme (NREGS). This had an adverse impact on Krishna's work to tend to his vegetable farm. Even clearing weed over an acre of land daily was costing him about Rs. 2,000.

He saw a model of a plough at a Rythu Sadassu in Zaheerabad and he came up with his innovation—the ‘cycle dante'.

The model features a triangular plate fixed on the sides of a cycle rim. A dante or a plough-like instrument is fixed to it.
Excerpt from Ryot creates ‘cycle dante' by R. Avadhani

Solar water purifier - My News

Raqxa - ‘Solar Water Purifier with Integrated Storage and Automatic Supply' is the idea of Vemula Lakshmimnarayana(Ph: 9848391922) from Tadipatri town of Anantapur District, Andhra Pradesh, India.This is one among the 52 projects shortlisted for the ‘India Innovation Initiative-- i3 National Fair'.

Raqxa competed with 850 entries from all over India, and what makes it special is the innovator's non-technical educational background. For Mr. Lakshmimnarayana, a postgraduate in literature, innovation has been the second nature and Raqxa, the acme of it. He earlier designed a perpetual calendar, a rat-trap, and a solar water heating system.
Raqxa in fact uses the SODIS (Solar Water Disinfection) treatment approved by the World Health Organisation for affordable safe drinking water in small quantities by households. The method aims to treat water through solar radiation and involves filling water in Pet bottles and exposing them to the sun for five hours on a bright day or two days under cloudy sky.

In his device, Lakshminarayana used a number of glass purification cells to contain water for exposure upto 20 hours.

These will be fixed to a solar panel and kept at a suitable angle on the terrace. Untreated water will be pumped up from a water tank/can in the house, kept at a level higher than the discharge unit from where the treated water can be drawn. The whole system runs with gravitational pull and does not use power to build pressure, asserts Mr. Lakshminarayana.

Through check valves, he also made sure that the untreated water does not get mixed up with the treated water in the cells when water is drawn for consumption. The device is long-lasting, environment-friendly and requires zero maintenance, he says. He is on the lookout for patrons who can fund the commercial production without profit motive.

Excerpts from Remedy for water contamination by Swathi.V

Jatinga Bird Mystery [Misery?!]

As fog comes on a moonless night......

When the wind blows in direction right....

Jatinga turns into an island of search light,& birds appear like ghosts from nowhere.
Jatinga , a village on a ridge, is located in the North Cachar Hills district, Assam State in India. It is 330km south of Guwahati. It is most famous for the phenomenon of birds “committing suicide”. This small place of beauty is mainly inhabited by about 2,500 Jaintia tribal people.At the end of monsoon months, mysterious behavior of birds takes place. During moonless and foggy dark nights between 6 p.m. and 9:30 p.m., flying birds come crashing to the ground with no prior warning whatsoever. This phenomenon is not confined to a single species, with Tiger Bittern, Black Bittern, Little Egret, Pond Heron, Indian Pitta and Kingfishers all being affected.
Conservation groups and wildlife officials in India have taken steps to prevent wanton killing of birds across India, creating awareness in the illiterate villagers. Since then, the amount of birds killed have decreased by about 40 percent.
(source: Wikipedia)
A similar light phenomenon occurs in the Philipines in about the same time and in similar climatic conditions i.e. on foggy, windy and moonless nights.
While most of the birds are trapped with what they call "Tawang" in the Philippines are supposed to be migrants, those at Jatinga are not necessarily so. (http://www.travelmasti.com/domestic/assam/jatinga.htm)
Jatinga girls perform the plate dance during the first International Jatinga Festival at Jatinga in Assam on Wednesday. (Source: The Hindu Thursday, Oct 28, 2010)

My Professions Meet in the Most Unexpected Way

My professions (rather degrees) - Agriculture & Library & Information Science might seem to have no correlation. People thought that it was by chance that I migrated from the mainstream of agricultural education. But in reality it was a conscious decision! Information Science was my destination and Agriculture was the backdrop. Thanks to ICTs. I am able to work from home switching between roles and enjoying the best of both worlds. (It turns out to be worst of both worlds sometimes. But doesn't matter! For me this is the best...under the given circumstances of course!). Well ...I am combining both my professions to my advantage...and I believe to the advantage of my profession as well...although...there are still miles to go.


I stumbled upon this picture during one of my tea-time Internet surfing. At first I thought that it was some cover design with a 3-D effect. I took a closer look and I thought that I should start wearing glasses. My eyes fell on this line while I was just leaving the page...

"... recycle old hardback books. " and then this picture ... which is more self-explanatory

Both my professions met in the most unexpected way. Bot somehow I didn't like it much. Perhaps the librarian in me mourned because the book is dead and the Agriculturist groaned because the plant is stunted! But in one way I am convinced. Books, especially those fat ones are best as show pieces...then why can't they be planters? They serve a purpose!

I felt happy for some other reason also. There was a kind of a `tit-for-tat' feeling...

NB: The Caption Book Planters ...didn't convey sense to me at that point of time when I landed onto that page..In fact I perceived somewhat the opposite..planting ideas..through books ..or something like that because ...this sentence which I read a few second before persisted in my mind for a while..
“ My ultimate dream is to sow seeds in the desert. To revegetate the deserts is to sow seed in people's hearts.

The greening of the desert means sowing seeds in people's hearts and creating a green paradise of peace on earth.
”—Masanobu Fukuoka, The Road Back to Nature 1987 -page 360

నేల తల్లి నీల్లోసుకున్నాది

భూమి: అమ్మా ...అమ్మా...నేను వనజక్క వాళ్ళింటికి వెళ్తున్నా ...
లచ్చమ్మ: అవునే భూమీ మర్చిపోయినా..ఈ రోజు దాని సీమంతం కందా
సావిత్రమ్మ: మన భూమి తల్లికే ఇంకా సీమంతం ముచ్చట లేదాయె
అంజయ్య: నువ్వూరుకోయే అమ్మా ...అది పట్నం నుంచి నిన్ననే వచ్చినాది...నువట్టా అంటుంటే రేపే ఎల్లి పోతుంది ..
అమ్మా బుజ్జమ్మా నువ్వు తొందరగెల్లి తొందరగొచ్చేయ్. అవునూ, ఏందదీ, ముఖానికీ, గొల్లకీ రంగులేసినా? మొన్న మొన్నటి వరకూ పొలంలోని పసుపూ, పెరట్లోని గోరింటాకుతో లచ్చిందేవిలాగ ఉండేదానివాయే.
సావిత్రమ్మ: మరదే పులిని జూసి నక్క వాత పెట్టుకోవడమంటే
లచ్చమ్మ: అల్లుడిది పెద్దుద్యోగం కందా.. వాళ్ళ ఆఫీసోళ్ళతో ఎల్లినప్పుడు ఎసుకోనుంటాది
అంజయ్య: అదేలే అప్పుడప్పుడు ఏదో అవసరానికి ఎసుకోవచ్చుకానీ ...అయిందానికీ కానిదానికీ అట్టాంటివి వాడకూడదు. అప్పటికి బాగానే అనిపిచ్చినా ... వంటికి మంచివి కాదు. సరేలే.. భూమి తల్లీ నువ్వెళ్ళి రా ..పొద్దు గుంకుతాంది.
లచ్చమ్మ: బుజ్జమ్మ వచ్చిన కాడ్నుంచి చూస్తుండా ...పైకి డాబుగా తిరుగుతున్నా మొఖంలో కళే లేదు.
సావిత్రమ్మ: విరిగిన కత్తి కమ్మరింటికి - మనువు చెడితే పుట్టినింటికి , అల్లుడిమీద అలిగొచ్చినట్టున్నాది ...యవ్వారం చూస్తే...ఇక్కడ సాన్నాళ్ళే ఉండేలాగ ఉంది..
లచ్చమ్మ: పోనీలే అత్తమ్మా ..అట్టాగైనా భూమి మన కాడ కొన్ని దినాలుంటే కాస్త దాని ఆరోగ్యం మళ్ళీ కుదురుకుంటాది...ఏదైనా చిన్న చిన్న గొడవలుంటే మెల్లిగా అల్లుడుకి నచ్చ చెప్పచ్చులే
సావిత్రమ్మ: అదీ నిజమేలే ..ఇదివరకు రోజుల్లో కూడా..పురుడనీ పున్నెమనీ పుట్టింటికి వచ్చి ..కాస్తంత బలం పుంజుకుని ..మళ్ళీ కాపరానికి పోయే టోళ్ళు * * * *
అంజయ్య: అమ్మా భూమీ .. పేరంటం బాగా జరిగినాదా.. మీ స్నేహితురాల్లను కలిసినావా..
భూమి: అందురూ కలిసినారు గానీ జ్యోతి మాత్రం కలవలే. వాళ్ళయనకు డిల్లీ బదిలీ అయ్యిందంట. వాళ్ళమ్మ చెప్పినాది. పాపం పెద్దమ్మని చూస్తే జాలేసినాది నాయనా. కొడుకులెవ్వరు ఆమెను సరిగా చూడటం లేదంట. ఆమె ఆలనా పాలనా చూసే వాళ్ళు లేరు. రోగమొస్తే బాగుచేసే వారు అంత కన్నా లేరు. పైపెచ్చు ఆ మిగిలిన మూడెకరాలూ కూడా అమ్మేసి డబ్బులిచ్చేయమంటున్నారంట.
సావిత్రమ్మ: కలి కాలం… తల్లి నుంచి తీసుకునే వారే కానీ ఆ తల్లికి తిరిగి ఇచ్చే వారు లేరు ఈ కాలంలో ...అందరికీ డబ్బు.. దయ్యం పట్టినాది.. ఒక్క డబ్బేనా.. ఎప్పటికీ ఉండే సంబంధ బంధాలు కూడా వద్దూ.. అయినా ఉన్న నాలుగు ఆస్తిపాస్తులు అన్నీ ఇప్పుడే వాడేసుకుంటే పుట్టబోయే మనుమలు ఏమి తింటారు.. వీల్లనేమి చూస్తారు..
లచ్చమ్మ: వాళ్ళు మాత్రం ఏం చేస్తారత్తమ్మా .. వాళ్ళ చదువులూ.. వాళ్ళ కొలువులూ.. వాళ్ళ పనులు వాళ్ళవి..
సావిత్రమ్మ: ఆ.. ఎన్ని పనులుంటే మాత్రం కన్నతల్లినీ, నేలతల్లినీ అలక్ష్యం చేసి బాగుపడేటోడే లేడు..ఆ..
అంజయ్య: అవునే అమ్మా.. నేను తల్లిని చూసుకుంటున్నాగానీ ..నువ్వు చెప్పినట్టు నేలతల్లి గురించి ఎప్పుడూ పట్టించుకోలేదే.. మన భూమి తల్లి పెళ్ళికి చేసిన అప్పుతీర్చాలన్న తాపత్రయంతో పంట తర్వాత పంట యేస్తున్నా, ఎరువులేస్తున్నా, మందుకొడుతున్నా ..ఫలితం మాత్రం సున్నా.. ఇట్టాగే యేసుకుంటూ పొతే అప్పు తీరడం కాదు కానీ ..ఈ పెట్టిన పెట్టుబడికి ..కొత్త అప్పులయ్యేటట్లున్నాది.
సావిత్రమ్మ: నిజమేరా అబ్బాయ్ నా మాటిని ఈ సారి ఏ పంట జోలికీ పోమాకు. చేనును బీడుగానే అట్టిపెట్టేయ్. అప్పుడే భూమికి సత్తువోస్తాది..
అంజయ్య: సరే అట్టాగే సేద్దాం..
భూమి: అవును నాయనా ఎక్కువ దిగుబడి సాధించాలన్న ప్రయత్నంలో మనం తక్కువ కాల పరిమితి కల సంకర జాతి వంగడాలనూ, ఎకరానికి 2 -3 పంటల్నీ పండిస్తున్నాం. అయితే సాధారణంగా అధిక దిగుబడి ఇచ్చే వంగడాలు భూమి నుండి పోషకాలు కూడా ఎక్కువ మొత్తంలో తీసుకోవడం వలన నేలకు ఆయా పంటలకు కావలసిన పోషకాలను సరఫరా చేసే సామర్ధ్యం క్రమేసి తగ్గిపోయి పోషక పదార్ధ లోపాలు తలెత్తుతున్నాయి.
అంజయ్య: అందుకేనేమో మనకి దిగుబడి సరిగా రావట్లేదు .. ముందు మన భూమిని బాగుచేసుకోవాలి...
భూమి: అయితే ఈ సీజను మన పొలానికీ నాకూ కూడా విశ్రాంతే
సావిత్రమ్మ: మనిషన్నాక కాస్తంత విశ్రాంతి ఉండాల... అయినా మనిషికీ మన్నుకీ తేడా ఏటుందీ
---------------------------------------------
రాఘవయ్య: అంజయ్యా .. అంజయ్యా ... బాగుండావా ..మన బుజ్జమ్మ వచ్చినాదంటకదా. ఎల్లమ్మ చెప్పినాది. సూసిపోదామని వచ్చా
అంజయ్య: రాఘవయ్యా.. రా ..రా.. ఇట్టా కూర్చో.. మంచి ఎండన పడి వచ్చినావ్...అమ్మా భూమీ ..రాఘవయ్య మామకు కాసింత మజ్జిగ తీసుకు రా..
రాఘవయ్య: ఈ ఎండదేముందిలే అంజయ్యా మనం యెవసాయదారులం ..ఈ ఎండకే…బెదిరిపోతామా…పోయిన ఎండా కాలం పడ్డ శ్రమకి ఇప్పుడు ఫలితం కనిపిస్తోంది. యేసంకాలంలో భూమి ఖాళీగా ఉంటది కదా లోతుగా ట్రాక్టరుతో దున్నించా.
సావిత్రమ్మ: ఎవరూ రాఘవయ్యా.. బాగుండావా ..ఏమిటీ ట్రాక్టరు..దున్నడం అంటున్నావు..
రాఘవయ్య: ఏం లేదు పెద్దమ్మా భూమిని బాగా గుల్లగా దున్నితే ...నీరు బాగా ఇంకుతుంది కదా..అదీ చెప్తున్నా
సావిత్రమ్మ: ఇందులో కొత్తేముందీ దున్నుతూ వుంటే నాగళ్ళు - పారుతూ ఉంటే నీళ్ళు అనే సామెత ఉండనే ఉంది కదా.
రాఘవయ్య: మట్టి నమూనాలు కూడా తీసి పంపించా .. ఆ ఫలితాల బట్టే ఆ పరీక్షా కేంద్రం వారు చెప్పిన మోతాదులో ఎరువులను వేసా. దీనివల్ల మంచేమిటంటే కేవలం అవసరమైన మేరకే ఎరువులను వాడతామన్నమాట. అంతేకాక ఏదో గుడ్డెద్దు చేలో పడ్డట్టు చేతికందిన ఎరువును బస్తాలు బస్తాలు ఎయ్యకుండా, మన భూమి సంగతేంటో సరిగ్గా తెలుసుకుని మరీ ఏస్తాం. అసలు మన మట్టి ఎలాటిది.. ఏదైనా.. ఎక్కువైనాదా…లేక మరేదైనా తక్కువైనాదా...అన్నీ ఇవరాలు తెలుస్తయంట.. ఆ పరీక్ష చేస్తే..
అంజయ్య: అంటే మన రక్త పరీక్షల్లాగానే ...
సావిత్రమ్మ: నే చెప్పలేదూ మనిషైనా మన్నైనా ఒకటేననీ..
రాఘవయ్య: అవును పెద్దమ్మా .. మన రక్త పరీక్ష రిపోర్టు లాగానే భూ ఆరోగ్య కార్డు అని ఉంటది..
భూమి: బాగున్నారా మామయ్యా... మజ్జిగ తీసుకోండి మామయ్యా
రాఘవయ్య: ఆ..ఆ..బాగుండావా భూమి తల్లీ... రా..కూర్చో ..నీ గురించే మాట్లాడుకుంటున్నాం..
భూమి: నా గురించా..
రాఘవయ్య: నీ గురించి అంటే ..అచ్చంగా నీ గురించి కాదనుకో.. పొతే మన భూమి గురించీ, భూసారం గురించీ..
ఇదుగో ఇది భూ పరీక్షలు జరపడానికి నమూనాలను ఎలా తియ్యాలో చెప్పే కర పత్రం.. ఓ సారి దీని గురించి మన స్కూల్లో పిల్లలకు చెప్పు...ఎప్పుడూ పుస్తకాల్లో చదువే కాదు .. కాస్త పొలాల గురించి కూడా తెలుసుకోవాలిగా..
భూమి: అవునవును... ఇదీ వాళ్ళకో సైన్సు పాఠం లా ఉంటుంది.. సరదాగానే సేకరిస్తారులే ఈ నమూనాలను…
రాఘవయ్య: నువ్వైతే ఇలా సరదాగా చెప్తావు... నువ్వెళ్ళే లోపు ఓసారి వాళ్లకు ఈ భూసార పరీక్షల గురించీ, వాటి అవసరం గురించీ, నమూనాలు ఎలా సేకరించాలి, ఈ మట్టి నమూనాల సేకరణలో తీసుకోవలసిన జాగ్రత్తలు ఏమిటీ అన్న విషయాలు మన పిల్లలకూ, రైతులకూ కూడా ఓసారి చెప్పు తల్లీ
భూమి: అట్టాగే పెద్దనాన్నా ..నువ్వంతగా చెప్తే నే కాదంటానా ...ఇంకా ఉంటాలే...ఇక్కడే ..సరే వస్తా పెదనాన్నా ఆమ్మకి వంటింట్లో సాయం చేస్తున్నా…
---------
రాఘవయ్య: అంజయ్యా ...అదేంటీ అమ్మాయ్ అదో రకంగా ఉంది.. కొంప తీసి ..అత్తోరితో పోట్లాడి కానీ వచ్చేయలేదు కదా...ఇదుగో నేను సేప్తున్నననీ ఏమీ అనుకోబాక .. ఎక్కడుండే వాళ్ళు అక్కడుండాల...
అంజయ్య: అదేం లేదు గానీ .. . అమ్మాయికి ఒంట్లో కొద్దిగా తేడా వచ్చినాది.. అదేదో అయోడిన్ అంట.. . దాని లోపం వల్ల కూడా ఆరోగ్యం దెబ్బ తింటాదంట. అందుకే కొద్ది దినాలు అమ్మాయిని మా కాడుంచుకుంటే మంచిదని..
రాఘవయ్య: అట్టైతే సరేలే అంజయ్యా ...ఒక ఇద్దరు పిల్లలు పుట్టాక మనకి అంత భయముండదు...ఒంటరి కాపరాలంటే ఇడిపోయే ప్రమాదం ఎక్కువ. ఇప్పుడు చూడు మన భూమి చెట్లతో, పొదలతో నిండి ఉన్నప్పుడు మనకు నేలకోత భయం ఉండదు.
అంజయ్య: నేలకోత అంటే ఏమిటి రాఘవయ్యా
రాఘవయ్య: నేలకోత అంటే ఏటంటే ... నేల అణువులు ఏదైనా కారణం వలన తమ స్వస్థానాల నుండి విడివడి పోయి వేరే చోటుకు కదిలిపోతే కోత ఏర్పడుతుంది. వాన చినుకులు నేలను తాకినప్పుడు భూఅణువులు నేల నుండి విడిపోయి పారే నీటిలో కొట్టుకు పోతాయి. ప్రవాహ మార్గంలో రాళ్ళ వంటివి లేకపోతే కోత మరింత అధికంగా ఉంటాది. వాన నీరు భూమి లోనికి ఇంకదు. భూమి పైనుంచి ఏ(వే)గంగా ప్రవహించి ఎ(వె)ల్లి పోతుంది. అలా చిన్న చిన్న కాలవల్లాగా ప్రవహి స్తూంటే కొన్ని రోజులకి నేలపై బొరియలు ఏర్పడతాయి. దీన్నే నేలకోత అంటారు. ఇలా నేలలోని సారవంతమైన అణువులు నదులలోకి, ఆకాడ్నుంచి సముద్రంలోకి కొట్టుకు పోతాయ్. అయితే పల్లం వైపు నీరు మరింత వేగంగా ప్రవహించడం వలన బొరియలు మరీ లోతుగా ఏర్పడతాయి
సావిత్రమ్మ: ఈ కధంతా సెప్పకపోయినా మన పెద్దోళ్ళు పల్లము దున్నిన వాడు పల్లకి ఎక్కుతాడు అని ఒక్క ముక్కలో చెప్పేశారు
రాఘవయ్య: మా సామెతల పెద్దమ్మ మాటకొక సామెత సెప్తాది
సావిత్రమ్మ: మాటకొక సామెత కాదు రాఘవయ్యా మాటకు మూడు నాలుగు చెప్తా ..సామెతలు..ఆ..
భూమి: నాయనమ్మా ఏదీ సూద్దాం దుక్కి మీద ఇంకో సామెత చెప్పు
సావిత్రమ్మ: నా మనమరాలికి కూడా సామెతలంటే ఇట్టవే. నా సామెతినగానే వంటింటిలోంచి వచ్చేసినాది. ఇంకో సామెత
సెప్పలేననుకున్నావా … ఇనుకో …దుక్కి లేని చేను తాలింపు లేని కూర; నాగలి ఉన్న వారిలో ఆకలి చేరదు, పేడ ఎరువు కంటే పిండి దుక్కు మేలు, చాలు పై చాలు దున్నితే చచ్చు నేలైనా పండుద్ది..
నాయనమ్మా నేను కూడా చెప్తా..వేసంగి భూమిని దున్నితే కాసులు ఇస్తుంది
సావిత్రమ్మ: ఈ సామెతెప్పుడూ ఇనలేదే ...నువ్వే కట్టుంటావ్ ..
రాఘవయ్య: పాతదైనా కొత్త దైనా సామెతలాగుంటే అది మనకు బాగా గుర్తుండి పోతుంది కదూ…
అంజయ్య: ఎహే …ఆపండర్రా మీ సామెతలు..మద్దిలోను.. ….అయితే వాన నీటి వల్ల కూడా ఇంత నష్టం ఉందన్న మాట …
రాఘవయ్య: ఒక్క నీటి వల్లే కాదు ..ఏగంగా వీచే గాలి కూడా పెమాదమే. ఈ గాలి తేలికగా ఉన్న నేల అణువులను ఎగరగొట్ట గలదు. ఈ నేలకోత అరికట్టడానికి సాధ్యమైనంత ఎక్కువగా నేలపై పచ్చదనం పైపొరను ఏర్పరచి వర్షాకాలంలో మల్చింగ్ చేయడం … అంటే..నేల మీద ఆకులూ అలాలూ లాంటివి కప్పడం వల్ల కూడా సారవంతమైన మట్టి కొట్టుకుని పోకుండా కాపాడ వచ్చు.
వాలు ఎక్కువ ఉన్నప్పుడు వాలుకు అడ్డంగా దున్నటం, వాలుకు అడ్డంగానే విత్తనాలు వేయడం, వాలుకు అడ్డంగానే అంతర కృషి చేయడం చేయాలి. కాంటూరు గట్లు నిర్మించాలి. లేకుంటే వట్టి వేరు లాంటి గడ్డి మొక్కలతో జీవ గట్లు పెంచాలి.
నీటి పెవాహం జోరుగా ఉంటే నట్టం ఎక్కువగా ఉంటాది. కనుక నీటి ప్రవాహ మార్గంలో ఎక్కువ నీటిని గ్రహించే మొక్కలను నాటడం వలన నీటి జోరు తగ్గడమే కాకుండా మరింత ఎక్కువగా నీరు భూమిలోకి పీల్చుకోబడేటట్లు చేయవచ్చు. గాలి వేగాన్ని తగ్గించడానికి గాలి వాలుకు అడ్డంగా కూడా వరుసలలో చెట్లను పెంచాలి.
సావిత్రమ్మ: అందుకే చెట్లుంటే క్షేమం - లేకుంటే క్షామం అన్నారు
రాఘవయ్య: సరే అంజయ్యా ఇంక నే వస్తా..పెద్దమ్మా ఎల్లొస్తా.. అమ్మా భూమీ రేపో మాపో ఓసారి ఇంటికిరా
----------------------------------------------------
భూమి: అత్తా ...ఎల్లమ్మత్తా
ఎల్లమ్మ: ఎవరూ భూమీ.. రా రా.. నాయనమ్మ అమ్మా బాగుండారా..
భూమి: ఆ. బానే ఉన్నారు.. అవునూ రాఘవయ్య మామ ఏరీ ..
ఎల్లమ్మ: సొసైటీలో ఎరువులేవో ఇస్తున్నారు.. ఆడికి పోయినారు..ఎరువులకి మంచి గిరాకీ కదా.
భూమి: అవును మరి. అందుకే ఎరువులేని పైరు - పరువులేని రైతు అంటారు
ఎల్లమ్మ: సామెతల పెద్దమ్మ మనుమరాలనిపించు కున్నావ్. అవునే భూమీ, నాకు తెలియక అడుగుతాను.. ఇప్పుడెందుకే అందరూ ఎరువులో అని ఎగబడతరు.. ఇంతకు ముందు ఈ ఎరువులున్నాయా ఏంది. మరి అప్పుటోల్లంతా ఏంచేసినారంటావ్
భూమి: కేవలం ఐదు దశాబ్దాల నుండి మాత్రమె మనం రసాయన ఎరువులు, పురుగు మందులు వాడుతున్నాం . అయితే వీటిని ఎలా పడితే అలా వాడడం వలన రసాయన మూలకాలు అవశేషాలుగా మిగిలి పోయి చివరికి తల్లి పాలలో కూడా చేరిపోయాయి. కాబట్టి రాసాయానికి ఎరువుల వాడకాన్ని కొంత తగ్గించి వాటి స్థానంలో సేంద్రీయ ఎరువులను వాడాలి.
ఎల్లమ్మ: సేంద్రీయ ఎరువులంటే ఏందే భూమీ
భూమి: సేంద్రీయ ఎరువులు అంటే జంతువులు మానవులు విసర్జించిన పదార్ధాలు, ఆకులు, వృక్ష సంబంధ పదార్ధాలతో ఏర్పడిన దాన్ని సేంద్రీయ పదార్ధం అంటారు. ఇది నేలకు జీవం వంటిది.
ఎల్లమ్మ: అవునా..అదెట్టాగా?
భూమి: సేంద్రీయ పదార్ధం మొక్కలకు నత్రజని, భాస్వరం, పోటాష్ లు అందిస్తుంది. వీటితో బాటు కాల్షియం, మెగ్నీషియం గంధకం వంటి సూక్ష్మ పోషకాలకు భూమిలో మార్పిడి చేసుకునే శక్తిని పెంచి, పోషకాలను నేలలోనే పట్టి ఉంచుతుంది. నేలలో నీటిని పట్టి ఉంచే శక్తి కూడా పెరుగుతుంది. నేలగుల్లబారి మొక్కల వేళ్ళు బాగా చొచ్చుకొని పోతాయి. ఆమ్లత్వం తగ్గుతుంది. సూక్ష్మ జీవుల క్రియలను ప్రోత్సహించి, సూక్ష్మ జీవుల మధ్య సయోధ్యను పెంచుతాయి.
ఎల్లమ్మ: మరి అంత మంచివైతే మనమూ అయ్యే వేసేయచ్చు కదా..
భూమి: మనమూ వేస్తూనే ఉన్నాం అత్తా ...పశువుల పెంట కూడా సేంద్రీయ ఎరువే. కాకపొతే మనం వాటి అవసరాన్ని అంతగా గుర్తించటం లేదు. పెంట కుప్ప పెరిగితే పేద రైతు పెద్దవాడవుతాడు అని మన పెద్దోళ్ళు చెప్పినా ఏదో పాత కాలం సామెతలే అని కొట్టి పదేస్తున్నాం.
రాఘవయ్య: మరి ఇప్పుడంత పశువుల పెంట యాడ్నుంచి తెవాల? రసాయనిక ఎరువులైతే …కొంటే దొరుకుతాయి.
భూమి: శతకోటి దరిద్రాలకి అనంత కోటి ఉపాయాలు. ఇప్పుడు ఇవి కూడా మార్కెట్లలో దొరుకుతున్నాయి మామా...
ఎల్లమ్మ: పశువుల పెంటకేం భాగ్గెం? పాడి ఉంటే పెంట అదే వస్తది.
భూమి: అవును అత్తా.. ముందరి రోజుల్లో ఇలా..ఒక్క పంటో రెండు పంటలో ఏసేటోళ్ళు కాదు. అన్ని రకాలూ పండించేటోళ్ళు ..ఒకదానిలో మిగిలినది మరొకదానికి ఉపయోగపడేది. అందుకే పంట పెంటలో ఉంది - పాడి పూరోలో ఉంది
రాఘవయ్య: అవునే భూమీ, మా సిన్నప్పుడు కొంత పాడి, కొన్ని కోళ్ళు, కొంత వరి, గట్ల మీద కంది, వరి పంట తీసేసాక పెసర, మినుము, చెట్లు, పాదులు అబ్బో...ఎన్ని కూరగాయలు...ఎన్ని రకాల పళ్ళు...సంవత్సరం పొడవునా యాదో ఒకటి కాస్తానే ఉండేది...మేము తింటానే ఉండేవాళ్ళం. .. ఆ రోజులే వేరు.
ఎల్లమ్మ: మళ్ళీ ఆ రోజులొత్తాయంటావా ?
భూమి: రావాలి అత్తా. అవి రావు. మనమే తీసుకురావాల. అట్టా తీసుకువస్తేనే మన భూమికీ మనకూ ఆరోగ్యం. మీరు అనుభవించిన ఆ కాలం .. మీ మనుమలూ, ముని మనుమలూ కూడా చూడాలి అత్తా..కాదంటావా…
ఎల్లమ్మ: అవునే భూమీ, ఆ కాయి..ఆ కసరు, ఆ మట్టి వాసన...అన్నీ తిరిగిరావాల.. అదే నిజమైన ఐశ్వర్యం.
రాఘవయ్య: సరే..సరే.. కబుర్లు.. బాగానే ఉన్నాయ్. అమ్మయికేదైనా తింటానికి పెట్టావా.. పోయి పని చూసుకో..
ఉ..ఉ.. అంతేలే.. మాకెంతసేపు వంటపని.. ఇంటి పనే.. పొలం మీద మా పెత్తనం ఏటైనా ఉందేటి? మా పెత్తనమైతేనా.. పెట్టుబడి..లాభాలు..మాటేమీటోగానీ , కాయీ కసరూ, పాలూ పండూ కి లోటు ఉండేది కాదు… ఆ..
రాఘవయ్య: దాని మాటలకేం గానీ, నువ్వు చెప్పు తల్లీ. ఇంకా ఏవో సేంద్రీయ ఎరువులున్నయన్నావు కదా...ఏందవి
భూమి: అవి చాలా వరకూ మనకు తెలిసినవే మామా.. నూనె చెక్కలు, పచ్చి రొట్ట పైర్లు… పిల్లి పెసర, జనుము, జీలుగ వంటి పచ్చి రొట్ట పైర్లు పండించడం ద్వారా, పచ్చి రొట్ట ఆకును పంట పొలాల్లో వర్షాలు పడే ముందు కలియడున్నడం వల్ల కూడా నేలకు తగినంత సేంద్రీయ పదార్ధం సమకూరుతుంది.
ఇంకా గొర్రెల పెంట, కోడి పెంట… పశువుల పెంట...అందుకే.. పెంట కుప్ప పెరిగితే పేద రైతు పెద్దవాడవుతాడు అంటారు. అబ్బో ఒకటేమిటి ఇంకా ఏవో చాలా రకాలు ఉన్నాయి.. చేపల ఎరువు, ఫిల్టరు మడ్డి…
ఎల్లమ్మ: ఆవు పేడ కూడా శానా మంచిదంటగా
భూమి: ఒక్క ఆవు పేడే కాదత్తా మూత్రాన్ని కూడా ఎరువుగా వినియోగించుకోవచ్చు. ఆవు మూత్రం సాధారణంగా వృధాగా పోతుంది. అలా వృధాగా పోకుండా అక్కడ ఒక తొట్టి కట్టాలి. ఆ తొట్టిలో ప్రతిరోజూ ఉదయం మట్టిని వేసి మరునాడు ఉదయం దానిని తీసివేయాలి. ఈ విధంగా తీసిన మట్టిని మొక్కకు ఒక తట్ట చొప్పున వేస్తె భూమికి మంచిది.
ఎల్లమ్మ: అట్టాగా! ఆవు పేడకి, ఆవు మూత్రానికి అంత ఇలువన్న మాట!
భూమి: మరి అందుకేగా.. అమెరికావాళ్ళు మన గోమూత్రం పై పేటెంటు హక్కులు సొంతం చేసుకున్నారు..
ఎల్లమ్మ: ఏందీ …పేషంటు హక్కా..
భూమి: పేషంటు కాదత్తా ..పేటెంటు.. ఆవు మూత్రం పై పేటెంటు..
రాఘవయ్య: సరే దాని కథ ఇంకో పాలి చెప్పుకుందాం కానీ ముందు ఈ ఎరువుల కథ ఇందాం. నువ్వు సెప్పు బుజ్జమ్మా.
భూమి: అ.. ఆవు మూత్రం అంటే గుర్తోచ్చినాది..పంచ గవ్య..అనీ..
ఎల్లమ్మ: ఏందీ..పంచామృతాలా...
రాఘవయ్య: ఛీ..ఛీ..పంచ గవ్యాలంటే పంచామృతాలంటావ్ ...
భూమి: ఒక రకంగా..అలాటిదేలే..పంచామృతంలో ఆవు పాలు, ఆవు పెరుగు, ఆవు నెయ్యి లాంటి తీపి వస్తువులు కలుపుతారు.. ఈ పంచగవ్యలో ఆవు నెయ్యి, ఆవు పాలు, ఆవు పెరుగు, ఆవు పేడ, ఆవు మూత్రం ఉంటాయి. వీటికి తోడు చెరకు రసం, కొబ్బరి నీళ్ళు, బాగా పండిన అరటి పండ్లు కూడా కలుపుతుంటారు. ఒక్కో సారి కల్లు, బెల్లం కలుపుతారు. ఈ మిశ్రమాన్ని కొన్ని రోజులు ఉంచి నేరుగా భూమికి కానీ, పలుచన చేసి పంటల మీద కానీ చల్లితే భూమి, మొక్కలు కూడా తిరిగి బలం పుంజు కుంటాయి.
రాఘవయ్య: మరి నువ్వు సెప్పినట్టు ఈ ఆవు పేడ, ఆవు మూత్రం యేస్తే ఎట్టాంటి భూమైనా సరే బంగారం పండిస్తదంటావా?
భూమి: అంటే మామా ఇది టానిక్కు లాంటిదనుకో. కానీ కొన్ని భూములకు కొన్నికొన్ని సమస్యలుంటాయి. అట్టాంటప్పుడు మనం ముందుగా వాటిని బాగుచేసుకోవాల.
ఎల్లమ్మ: భూములకు కూడా సమస్యలా...మనకే సమస్యలున్నాయనుకున్నాను..
భూమి: ఒక రకంగా భూముల సమస్య కూడా మన సమస్యే ..మన భూములను బాగు చేసుకుంటే మనమే బాగు పడతాం.
రాఘవయ్య: బుజ్జమ్మా ఇప్పుడు భూమిని చదునుగా కాక బోదెలు, కాలవలు లాగ సేయమంటున్నారు ఎందుకంటావ్?
భూమి: అది..మామా..నేల లోతు తక్కువగా ఉన్నప్పుడు అలా బోదెలుగా చేసి వాటి మీద పైరును నాటితే మంచిదంట. అయితే ఈ బోదెలు, కాలువలు భూమి వాలుకి అడ్డంగా చేయాలంట. . అదే నేలలో ఇసుక శాతం ఎక్కువ ఉందనుకో, వేసవిలో వర్షాలకు ముందే చెరువు మట్టిని తెచ్చి చేను మొత్తం పలచగా చల్లి భూమిలో కలియదున్నాలి. ఆ తర్వాత 200 కిలోల బరువు గల రోలర్ ను 5 -6 సార్లు నడిపించాలి. ఇలా చెరువు మట్టి వేయడం వలన భూమిలో బంక మన్ను శాతం పెరుగుతుంది.
ఎల్లమ్మ: అంటే మన్నుకు మన్నే మందన్న మాట. ఇసుక నేల దున్ని బాగుపడడు బంక నేల దున్ని చెడడు అని వదిలేయకుండా ఇట్టా చేస్తే మంచిదే
భూమి: సరిగ్గా చెప్పావు అత్తా..అందుకే అంటారు ఒకరకం నేల మరొక రకం నేలకు ఎరువని
రాఘవయ్య: బుజ్జమ్మా ... అంత బరువు రోలర్ను భూమి మీద దోర్లిస్తే నేల గట్టిపడి పోతుంది కదా..మరి భూమి గట్టిపడి పోవడం కూడా ఒక సమస్యే గాదేటి?
భూమి: ఇలా ఇసుక ఎక్కువగా ఉన్న నేలలకు అదే వైద్యం కానీ.. కొన్ని నేలల్లో అది నువ్వన్నట్టు పెద్ద సమస్యే .
ఎల్లమ్మ: మన నేలలో ఆ సమస్య ఉన్నదీ లేనిదీ మనకేట్టా తెలుసుద్ది?
భూమి: ఈ సమస్యను మనం తేలికగానే గుర్తించవచ్చు.
ఒక మీటరు వెడల్పు, పొడవు, లోతు గల గోయ్యిని తవ్వి చూస్తె భూమిలోపల గట్టి పొర కనబడుతుంది. గట్టి పొరకు పైన, కింద మామూలు మట్టి ఉంటుంది. చిన్న పాటి చాకును గుచ్చి ఈ గట్టి పొర ఉన్నదీ లేనిదీ తెలుసుకోవచ్చును. పెద్ద ట్రాక్టరుతో లోతుగా దున్నే నాగళ్ళతో దున్ని ఈ సమస్యను తగ్గించుకోవచ్చు. ఈ లోతు చాళ్ళను 60 సెంటీ మీటర్ల దూరంలో రెండు వైపులా తోలాలి. దీనితో బాటు ఎకరాకు 10 టన్నుల పశువుల ఎరువు లేదా 2 టన్నుల జిప్సం వేస్తే కూడా మంచిది. ఈ లోతు దుక్కి ప్రభావం 3 సంవత్సరాల వరకు ఉంటుంది. ఇటువంటి నేలల్లో ఎకరాకు 2 టన్నుల వరి పొట్టు గానీ లేక దంచిన వేరుశనగ పొట్టును గానీ పొలంపై చల్లి , పై పొరలో బాగా కలిసేలా దున్నాలి.
రాఘవయ్య: నువ్విట్టంటున్నావ్ కానీ బుజ్జమ్మా ఇప్పుడు కొంతమంది అసలు నేలను దున్ననే వద్దంటున్నారు.
భూమి: జీరో టిల్లేజ్ అనీ ..ఆ పద్ధతి కూడా ఉందనుకో ... అది ..ఆ యా పరిస్థితి బట్టి ఉంటుంది.
ఎల్లమ్మ: అంతేలే …పిడుక్కీ బియ్యానికీ ఒకే మంత్రం ఉండదుగా…మరి చౌడు భూములనెట్టా బాగు సేయ్యాల..
రాఘవయ్య: ఈ సౌడు భూముల సంగతి నాకెరికేలే ..అందిట్లో పాల చౌడనీ, కారు చౌడనీ ఉంటాయి..పాల చౌడంటే ఏసం కాలంలో నేలపైన తెల్లగా అగుపిస్తుంది. ఈ పేరుకొన్న చౌడును పారతో చెక్కి తీసి వేయాలి. పొలాన్ని చిన్న మడులుగా చేయాలి. ప్రతి మడిలో షుమారు 20 సెం. మీ. లోతు నీరు నిల్వ ఉండేటట్లు సాగు నీటిని పెట్టాలి. ఈ నీటిని మడిలో 4 లేక 5 రోజులు నిలువ ఉంచి ఇంకనీయాలి. తర్వాత మురుగు నీరు కాలువలద్వారా తీసివేయాలి. ఈ విధంగా ౩-4 సార్లు చేస్తే చౌడు తీవ్రత చాలా వరకు తగ్గుతుంది.
భూమి: మరి మామా, కారు చౌడును ఎట్టా బాగు చెయ్యాలి?
రాఘవయ్య: అదీ ఇట్టాగే ...కాకుంటే ఈ నేలల్లో నీరు ఇంకే గుణం తక్కువగా ఉంటాది. అందుకే మళ్ళ నుండి మురుగు నీరు పోయేలాగా మురుగు నీటి కాలవలు చేసుకోవాలి.
ఎల్లమ్మ: కారు చౌడంటే, భూమి మీద పొర నల్లగా ఉంటాదా?
రాఘవయ్య: అ.. బాగానే సెప్పావ్.. అయితే ఈ భూమిలో మనం జిప్సం ఎసుకోవాల. ఒకవేళ నేలలో సున్నం కనుక ఎక్కువుంటే పొడి చేసిన గంధకాన్ని వాడుకోవాల. తెల్లచౌడు ఒక మోస్తరుగా ఉంటే జీలుగను పెంచి మట్టిలో కలియ దున్నాలి. అట్టాగే ఆ నేల స్వభావాన్ని తెలుసుకుని దానికి ఏమెయ్యాలో తెలుసుకుని బాగు చేసుకోవాల.
భూమి: మామా.. భూమిని బాగు చెయ్యాలంటే అన్నీ ఏసేడమే కాదు.. కొన్నిటి ని తీసేయాలి కూడా..
రాఘవయ్య: ఓహో ..అట్టాగా...
భూమి: ఇప్పుడంతా కాలుష్యమయం కదా.. ఆ కాలుష్యం భూమికి కూడా పట్టుకున్నాది.. మరి దాన్ని వదిలించద్దూ
రాఘవయ్య: అ..వదిలించద్దూ మరీ.
భూమి: అందుకే కొన్ని రకాల చెట్లను, మొక్కలను పెంచి నెలలోని విషపూరిత కాలుష్య కారకాలను భూమిలోపలి నుండి బయటకు తెచ్చేయాలి. ఇలా చేయడాన్ని చేయడాన్ని ఫైటోరేమిదిఎషన్ అంటారు. ఇది ఇప్పుడిప్పుడే అభివృద్ది చెందుతున్న శాస్త్ర విజ్ఞానం. రాబోయే కాలంలో ఇది ఒక పరిశ్రమగా అవ్వచ్చంట. మా ఆయన వాల్లాఫీసులో దీని గురించే పరిశోధనలు చేస్తున్నారంట. అందుకే నాకూ తెలిసినదనుకో. ఈ మొక్కలు నేలలోని లోహాలను రవాణా చేసి తేలికగా కోయడానికి వీలుండే వేళ్ళు, కాండాలలో జమ చేస్తాయి. కొన్ని రకాల మొక్కలు కొన్ని ఆవిరి కాగల రసాయనాలను తొలగిస్తాయంట. ఆవమొక్కలుంటాయే అవి...అదేందీ .. అ..సిలీనియం ను ఇట్లా తొలగిస్తాయంట. మరొక పద్ధతిలో విషలోహాలు తొలగింపబడవు కానీ వాటి విషప్రభావం తక్కువ చేయ బడుతుంది.
రాఘవయ్య: అయితే మన భూమిని బాగు చెయ్యడానికి ఇన్ని రకాల కొత్తకొత్త పద్ధతులొస్తున్నాయన్నమాట.
ఎల్లమ్మ: ఆ భూమి గురించి అంతగా పట్టించుకునేఓడు మన భూమి తల్లిని పట్టించుకోట్లే దేంటి.

భూమి: సరే మామా ..అమ్మ కాసుకో నుంటాది .. ఎల్లొస్తా...అత్తా .. రేపు మన స్కూలు కాడ.. ఆఫీసోళ్ళు ఎవరో జీవన ఎరువుల గురించి చెప్తారంట. మర్చిపోకుండా తొందరగొచ్చేయ్.
• * * * * *
ఎల్లమ్మ: లచ్చమ్మా.. లచ్చమ్మా..
లచ్చమ్మ: రా ...రా ...ఎల్లమ్మా ..బాగున్నావా..
ఎల్లమ్మ: అ..బాగానే ఉన్నా గానీ..భోజనాలైనాయా..
సావిత్రమ్మ: అయినాయ్ గానీ..ఏదో పని మీదొచ్చినట్లున్నావ్...నువ్వూరికే రావు కదా..మా ఇంటికి.
ఎల్లమ్మ: అ..సావిత్రమ్మా బాగుండావా... ఏవో జీవన ఎరువులంట.. దాని గురించి చెప్తారు.. రమ్మంది ..మన భూమి.. కానీ నాకే తీరలేదు ..
సావిత్రమ్మ: మన భూమి ఎల్లిందిలే...ఇదుగో..నేనూ పోయొచ్చా ...రాకపోతే నా మనుమరాలు ఊరుకుంటుందా..
ఎల్లమ్మ: నువ్వు పోలేదా లచ్చమ్మా
లచ్చమ్మ: నాకెక్కడ కుదుర్తాది? అయినా ఈల్లిద్దరూ పోయినారంటే ..మనకు చూసింది చూసినట్లు చెప్తారు.
సావిత్రమ్మ: అదేం లేదులే ఎల్లమ్మా ..ఆ..వానపాము ఎరువు మనకు తెలిసున్నాదే కదా ..ముందు దాని గురించి చెప్పినారు.. ఆ తర్వాత ఇంక ఏవో స్సూచ్మ జీవులంట ..వాటి గురించి చెప్పినారు. అప్పుడర్ధమైనట్లే ఉంది గానీ.. ఆ పేర్లు చెప్పనీకి నాకు రాదే .. మన భూమిని రానీ..
అంజయ్య: ఎల్లమ్మత్తా..బాగుండావా..నేనూ ఎల్లానులే మీటింగుకి.. పాపం పని పాటా మనుకోనోచ్చినావు ...నేను సెప్తా గానీ ..
ఎల్లమ్మ: నువ్వు చెప్తే మంచిదే గదా అంజయ్యా
అంజయ్య: అదేందంటే అత్తమ్మా ..జీవన ఎరువులంటే సూక్ష్మ జీవుల కణాలు. ఇవి కోట్లాది సంఖ్యలో ఉంటాయి. నేలకు వేసినప్పుడు వీటి సంఖ్య ఎన్నో రెట్లు పెరిగిపోతుంది. ఇందులో చాలా రకాలుంటాయనుకో. బాక్టీరియా అనీ, శిలీంద్రాలు అనీ. మల్లేమో నాచు ఉంటాదే అది కూడా జీవన ఎరువే. ఇవి విడి విడిగా కానీ కలిసి గానీ భూమికి ఎరువుగా వేసుకోవచ్చు.
ఈ బాక్టీరియాల్లో కొన్ని నత్రజనిని స్థిరీకరిస్తాయి..కొన్నేమో భాస్వరాన్ని కరిగిస్తాయి. ఈ నత్ర జనిని స్థిరీకరించేవి మొక్కతో కలిసి జీవిస్తాయి. నాచు కూడా నత్రజనిని స్థిరీకరిస్తుంది. కాకపొతే ఇవి స్వతంత్రంగా జీవిస్తాయి.
సావిత్రమ్మ: అబ్బయ్యా..అదేందదీ..నీలి పచ్చ ఆకా..వరి పొలాల్లో ఎసుకోవచ్చు అన్నారు అదేంది?
అంజయ్య: నీలి ఆకు పచ్చ నాచు.. అది కూడా నాచే. ఈ నాచు ఎరువు 10 కిలోల సంచీలో లభిస్తుందంట. దీన్ని రైతులు కూడా పెంచుకోచ్చంట. సిమెంట్ తొట్టెలలో రంపం పొట్టు, బూడిద, సూపర్ ఫాస్ఫేట్ యేసి పెంచుకోవచ్చు.
ముఖ్యంగా ఏటంటే ..వీటి వలన వాతావరణ కాలుష్యం ఉండదు. నేలకు.. పంటకు ఎలాటి హాని ఉండదు.
ఎల్లమ్మ: అయితే వీటిని మిగతా ఎరువులతో బాటే యేసేయచ్చా?
అంజయ్య: లేదు.. వీటిని పురుగు మందులతో గానీ..రసాయన ఎరువులతో గానీ కలప కూడదు...
సావిత్రమ్మ: నీకు అన్ని ఇషయాలూ బాగానే గుర్తున్నాయిరా..అబ్బాయ్..
అంజయ్య: ఇవి గుర్తున్నాయే ..ఆటి పేర్లే గుర్తులేవు.. మన భూమి తల్లిని రానీ
లచ్చమ్మ: మాటల్లోనే వచ్చేసినాది మన భూమితల్లి ..నూరేల్లాయుస్సు..
అంజయ్య: అమ్మా భూమీ..ఆ జీవన ఎరువుల గురించి తెలుసుకోడానికి మన ఎల్లమ్మత్త వచ్చినాది.. యివరాలన్నీ చెప్పినా గానీ ..ఆ పేర్లే నాకు గుర్తు లేవు ...నీ కు గుర్తుండాయా
భూమి: నాకూ గుర్తులేదు నాయనా..వాళ్ళు ఆ ఇవరాలన్నీ రాసిన కాయితాలిస్తారంట. నేను పేర్లు మాత్రం రాసు కోచ్చినాను. చదవాల్నా..
అంజయ్య: చదువు..
సావిత్రమ్మ: ఇనుకుంటే..అనుకుంటే ..అవ్వే ఆలవాటౌతాయ్
భూమి: రైజోబియం ..
అంజయ్య: ఆ..రైజోబియం..ఇది చాలా సార్లు ఇన్నాలే
భూమి: అజటోబాక్టర్
సావిత్రమ్మ: అ.. అజటోబాక్టర్ .. అట్టంటిదే ఇంకోటి ఉన్నాది..ఏం దదీ
భూమి: అజోస్పిరిల్లం ..
సావిత్రమ్మ: ఆ..అజోస్పైరిల్లం
భూమి: అజోల్లా ..
సావిత్రమ్మ: అ..అజోల్లా..ఈ పేరు బాగుందే..సిన్న పేరు..
భూమి: నాయనమ్మా ..సంబర పడకు.. ఇప్పుడొచ్చేది పెద్ద పేరు..ఫాస్ఫోబాక్టీరియా ..
అంజయ్య: బాక్టీరియా..దాని ముందు ఫాస్ఫో చేరిస్తే అయిపోయే
భూమి: మైకోరైజ..
ఎల్లమ్మ: మైకోరైజ... ఆ...చాలానే ఉండాయి. అయితే అంజయ్యా ..మనం వీటి గురించి ఇంకా తెలుసుకుని ..మనం అందరమూ వీటిని వాడుకుంటే ... మనం, మన భూమి బాగుంటాం..అన్న నమ్మకం వచ్చేసినాదనుకో ...మరి నే వస్తా..
అమ్మా భూమీ ...ఇదిగో ..నీ కోసం ఈ పొడి చేసినా ...నూనె చెక్కలన్నే కలిపి చేసినా..నీ ఆరోగ్యానికి చాలా మంచిది..మామ నీకోసం చేను కాడ్నుంచి గోంగూర, తోటకూర, మునగాకు తెచ్చినాడు..అమ్మతోని కమ్మగా వండించుకుని తిను. త్వరలో మమ్మల్ని నీ సీమంతానికి పిలవాల…

రాఘవయ్య: అంజయ్యా ..అంజయ్యా ..ఇదుగో భూమి తల్లి కాడ్నుంచి ఉత్తరమొచ్చినాది ...నేను ఇటే వస్తుంటే మన పోస్టు ప్రసాదు ఇచ్చిండు.
అప్పుడు మన భూమి తల్లి చెప్పిన పద్ధతులన్నీ పాటిస్తే ..మన భూమి కొత్త పెళ్లి కూతురిలా కళ కళ లాడతా ఉంది.. జల కళ కూడా బాగా ఉంది. నీళ్ళు బాగా నిలిచి ఉన్నాయ్
అంజయ్య: రాఘవయ్యా మన భూమి తల్లి నీల్లోసుకున్నాది..
సావిత్రమ్మ: శుభం ...ఇప్పుడు మా ఇంట్లో పండంటి బిడ్డ పుట్టడం ఖాయం ...
రాఘవయ్య: ఇప్పుడు మా పొలంలో పుట్టెడు పంట పండడం కూడా ఖాయం ...

Sahajaahaar Cartoon

By sugunasri | View this Toon at ToonDoo | Create your own Toon

Center for Sustainable Agriculture (CSA), AID-India and Sahaja Aharam
Cooperatives Federation together launched Sahaja Aharam, an organic food cooperative connecting farmers and consumers. The Public Launch took place on October 10, 2010 at Ravindra Bharati.

Sahaja Aharam Cooperative Federation is an initiative to create a platform
for Health-conscious and Eco-friendly consumers and farmers. The *Sahaja
Aharam* consumer cooperative has been registered to make food that is grown
and processed without the use of harmful chemicals available to consumers of
Hyderabad at reasonable prices. The cooperative runs a shop in Tarnaka
selling organic and pesticide-free food and other products.

In addition, the products reach many more through a mobile van, and product
racks placed in some stores in different locations in the city.

While contemplating about this function, I was humming to myself:

సహజం సహజం ఈ కధ సహజం
ఇది ధరిత్రి మెచ్చిన ప్రయత్నం
ఏ మందులు వాడని ధాన్యం ...

Perhaps my parody techniques has become too stale...and this time ...I tried the cartoon technique... Thanks ToonDoo, I could do it in just minutes. Great resource!

Training on the Tools of Governance

Training+on+the+Tools+of+Governance

My news: ‘Bio mining' garbage for compost

Bhavani Bio-Organics Pvt. Ltd. has been dredging into portions of an estimated 45 lakh tonnes garbage in Autonagar, L.B. Nagar, Hyderabad, dumped over a period of two decades to convert it into bio-compost. The entire garbage has been compacted to reduce fires, and foul smell was reduced after steps were taken to drain out the leachate.Compacted garbage is injected with air through perforated pipes and microbes with constant tossing and turning for a few days to convert it into the mineral rich compost. Eight unique blends are being manufactured to suit different soils and crops. Nagarjuna Fertilizers & Chemicals Limited (NFCL) has recently picked up a five per cent stake in this firm. The plant running with a capacity of 120-300 tones a day has no water connection and runs on generators. The firm recently started a plant at Pune and has plans to operate in 11 other cities. Naresh Kumar, MD of Bhavani Bio-Organics ventured into garbage management with support from persons like noted environment activist Almitra Patel and others.

(this is an abstract of the article, ‘Bio mining' garbage for compost by

V.Geetanath

e-karshak - the mobile applications picking up momentum

I chanced to stumble upon another nugget of information while looking for Sugunamma's article in the eenadu archives - e-karshak a mobile application to monitor fertilizer distribution. In this system, the mobiles of representatives of fertilizer companies, distributors and retailers will be equipped with a special software. West Godavari district additional joint collector Miriyaala Seshagiri Babu developed this system. It is also going to be helpful for farmers and is going to be implemented soon on a trial nasis in the Tanuku Mandal of West Godavari district and will be linked to Kisan credit card service. Original artcle at http://www.eenadu.net/archives/archive-13-9-2010/panelhtml.asp?qrystr=htm/panel15.htm

SUGUNAmma surpasses in SRI vari saagu

The default channel in our house is Bhakti channel, but during a family get together our folks were surfing channels and I chanced to see this news item - One woman farmer, Sugunamma got highest yields in SRI cultivation (Sri vari saagu)and was selected as one of the participants to attend a seminar in USA and immediately I thought that it should be posted on my blog. I tried to memorise this and my own name came to my mind as a convenient mnemonic.


The following day one of my friends called me and informed me about this Sugunamma and that an article about her appeared in EEnadu's Vasumdhara page. Thanks to her! I now have a link to more information. http://www.eenadu.net/archives/archive-13-9-2010/main4.asp

She could get an yield of up to 80 kg/acre with SRI system of rice cultivation.

SUNNAN comes in many colours

I came to know about SUNNAN solar lamps through one of my translation/validation assignments. No wonder it caught my fancy - it comes in cute colours and has no cables attached. Another reason I liked it is that it is portable. Gives a lot more flexibility. But the reason I am posting it here is the social cause associated with it.

For every SUNNAN lamp sold, IKEA Social Iniative donates a lamp to UNICEF and Save the Children, to distribute to children in India and Pakistan to help them play, read, write and study after dusk. So far, over 500,000 lamps have been donated.

SUNNAN lamps combine low energy LED technology with solar cell panels. Since there’s no need for electricity it can be used anywhere indoors. The panel needs to be charged for 9-12 hours in the sun to get three hours of full lamplight.

“Dilemmas in Agriculture: A Personal Story”

Thanks to the author of the article, "Naren's last testament" featured in Hindu, for letting us know about this committed individual and the inside account of organic farming, that is most authentic.

“Dilemmas in Agriculture: A Personal Story”. We persuaded Uma [Naren's wife]to update the volume, and add a few personal notes. The little book is ready and published by Vasudheva Kutumbukum ( kutumbukum@gmail.com). It is rich with wisdom and gentle insights about the predicaments of rural life in India today, but what makes it significant is that it is based on their own journey. The narrative begins in 1987, when Naren decided to leave his well-paid job in a Bank to return to his ancestral village Venkatramapuram in Chittoor, Andhra Pradesh, for a ‘life of organic farming and social work' - The author says and adds that it is "a passionate — even desperate — plea to save the Indian farmer from hunger, pauperisation and despair".

Kulsum Sayani

“Each one, teach one”, one of the most effective schemes to promote education today was popularised by a woman few remember, but who was a pioneer in the field of adult literacy in India.

Kulsum Sayani's name might not ring a bell for many but her life and work are truly remarkable ...Her experience made her a part of several committees, ....But it was in spreading the word on education that she is best remembered. ...Her days are a mad rush of dashing to schools to enthuse children into teaching adults and her nights are spent dreaming up new schemes of literacy."...Another literacy initiative she initiated was reading out aloud. School students were encouraged to gather friends and adults and each one had to read out aloud. This, she believed, was necessary to improve the confidence and interest of neo-literates. ..."

- excerpt from Many facets of an activist by
DANISH KHAN Source:http://www.hindu.com/mag/2010/08/15/stories/2010081550330500.htm

(I must try this reading aloud technique with agricultural magazines)

Cadambi Minakshi

Hey! This photo looks familiar!...looks like my mother.. rather like her in those college photographs. The same expression!! I looked intently at it ...tears clouding my eyes. As I read further the similarity continued, my mother's subject also being history. The mention of Prof. Nilakanta Sastri in the article brought back the memories of my mother talking about the eminent scholar with great reverence.

"Minakshi was an authority on Pallava history, a respected archaeologist and the first woman to get a doctorate from the University of Madras in 1936. Her scholarship was profound and her accomplishments astonishing. If only death had not come cruelly quick, when she was just 34 years old, Minakshi would have uncovered more of the precious past and be as well remembered as her teacher Prof. Nilakanta Sastri, the doyen of South Indian history" - excerpt from a tribute by A. Srivathsan.

http://www.thehindu.com/todays-paper/tp-features/tp-sundaymagazine/article571477.ece

I thought that I should send this news clipping to her, but was wondering if the idea was foolish. And then the next paragraph in the article cleared by doubt. It says:
Minakshi maintained a calico covered scrapbook with ‘made in England' inscribed on it. “Mother and daughter collected every piece of paper that had anything to do with the latter; newspaper clippings, letters, manuscripts and invitations,” explained Mahalakshmi Gourishankar, a 75-year-old relative of Minakshi, who generously shared the book.

Just then my husband called saying that he was with my mother and if I had to say something. I asked him to buy and give that day's Hindu to my mother. He did and returned with an article on Stevia in Eenadu Sunday magazine! My mother warning me indirectly to cut down on my sugar intake...?!!

Antariksha Shaamtihi

This independence day I attained freedom from a hurried morning cooking routine. I could spend two long hours reading each article in the Hindu at length. I found many articles interesting that I thought should be posted on my blog. The list got longer as I was turning to each page. I remembered the proverb `Kotta BichchagaaDu podderagadu'. Since I started the my news feature on my blog only the previous day I was rather extra enthusiastic about it. Usually what seems to be very important in the first instance ceases to be so with the passage of time. But this time although not very directly related to my current interests I could not do away with two great personalities of yesteryears..sorry decades! But should I clog my blog with all this stuff! Why not!! When so much of wasteful content over internet is polluting space and mind! Let postings about these great souls cleanse the cyber space. Let peace prevail. Antariksha shaamtihi!!!

What you throw is what you get

I threw some knowledge! And I got three raw papayas!!
There's nothing great about these Three Papayas. But there were a couple of things that were nice about this papaya episode. The episode: our watchman has sent these three papayas to me through my maid. He is a farmer-turned-watchman (rural-urban migration). His farming instinct makes him plant some useful plants around our residential complex. We don't pin too much hopes on the produce but we find them handy for our children's science projects and for Vinayaka Chaturthi patri puja. Today morning he found these three papayas severed from the tree and had sent them to me. I was delighted to see the three papayas because:

* He remembered that I once told him that raw papayas are edible and serve culinary purpose.
* He bothered to send them to me. These days maids and watchmen have become highly commercial. Time is money for them and they can't afford to waste a minute. He could have easily dumped them somewhere.
* Anything related to food and agriculture, they are reckoning me. My ideas are finding acceptance.

But when he knows that a raw banana is culinary, why didn't he use it? What is not there in culture is not easy to imbibe. Perhaps people need a demo/workshop. No, I am not going to give one to them. It won't help many. I would rather wait for some formal project to popularise nutritious underutilized species, particularly tree species like papaya, drumstick and Sesbania. Naakoka project kaavalenu...

People, Places, Pictures and Projects

When it was time to renew my subscription to Hindu daily, I just reminisced how the stories it carried enlivened each day in the past 6 months. It was a quick 15 minute escape into my world. More than the ephemeral news stories, there were interesting places which I would like to visit, books I would read and people whom I would like to meet and projects I would like to work for. Now and then I managed to rummage through them and retrieve items of my interest. I believe some of them might be interesting to others as well. Nevertheless, my own blog is the best place to store these clippings and go over them once in a while.

My News: People, Authors, Books

Driven by passion, not their degrees
Rashmi Bansal connects the dots, giving MBAs-turned-entrepreneurs a miss

http://www.hindu.com/mp/2010/07/28/stories/2010072850400100.htm

"A contemporary Indian author of instant recall thanks to her first non-fiction work, Stay Hungry Stay Foolish, Rashmi loves to tell us stories of entrepreneurs who've chosen lesser known paths.

Her first book encapsulated case studies of MBAs-turned-entrepreneurs. Her second, Connect the Dots, tells you why MBA is not a pre-requisite to be a successful entrepreneur."

Rashmi herself is an alumnus of IIM Ahmedabad. She reflects, “MBA was just an experience; it helped as a personality changing and building experience rather than the first step to find a lucrative job,” she says. Rashmi banked on her experience of writing for newspapers and started a youth magazine, JAM (Just Another Magajine). Through Connect the Dots, she intends to make youngsters think if they really require the big investment called MBA. The book chronicles success stories of 20 entrepreneurs in different age groups from different parts of India. 

“We often hear people wondering how any business can flourish in Bihar. Interestingly, I found Satyajit Singh whose business of the makhana fruit and its products has helped many farmers in the region. Today, he is the President of CII in Bihar. Then, there is Kalyan Varma who traded a lucrative IT job for a career in wildlife photography (reminds you of Madhavan's character in 3 Idiots?),” she says. The choice of stories, Rashmi explains, is a mosaic where heads of Rs. 500 and 300 crore empires are placed against individuals. “Not everyone heads a company with 10,000 employees but can still have interesting, inspiring stories. There's a young woman who has a hand-made paper business, where the paper came from elephant dung!”

Safflower - Traditional preparations

Satthemma fondly recalls traditional Safflower recipes and recreates the backyard charm in our balcony. I didn't notice the gentle crackling sound of the safflower seeds being pounded by the long wooden pestle, until my son came running to see what sound it was. Once my attention was drwan I found it very musical and very... natural! Like the earthen shades there seem to be earthen sounds too.

Stevia & Safflower Team up for Tea

Dr. Sandhya Shenoy adds sugar to our safflower tea! A sweet person she is...an apt contribution to our herbal delight. She adds - Stevia (  Telugu name - madhu patri) . We had been trying safflower tea with various combinations - sugar (least recommended), honey and misri (కలకండ)  and dates powder. For the first timers, we were adding only sugar so as not to mask the true flavour of safflower. But we are looking for a better alternative. And when Sandhya passionately narrated her tryst with Stevia, ...we got the missing link for a perfect complete herbal tea. Stevia leaf powder could just be added to the tea with the same ease as that of sugar. Stevia , a boon for diabetics ... is also good for others since it is better if people can cultivate the habit of using it instead of sugar - disaster preparedness!!

Safflower's new Avtar

Ever since I adopted Safflower as my candidate crop for trying out various KMS approaches, I am on the prowl for nuggets of knowledge relating to safflower and Voila!!! Safflower is engineered to produce pharmaceutical products like Biosimilar Insulin and Apo A1 Milano, and food ingredients like Chymosin.

SemBioSys Genetics, a Canadian company based in Calgary, Alberta announced that it has produced human insulin in transgenic safflower, by inserting a human insulin gene into a safflower plant. The technology has led to the recovery of human insulin as the plant grows and seeds develop. The transgenic safflower was engineered to express an oleosin-human pro-insulin protein exclusively in its seed. Pro-insulin is the precursor to insulin which is converted into a type of insulin called SBS-1000. Tests have indicated that SBS-1000 is identical to human insulin. Existing commercial insulin production methods typically rely on yeast (Saccharomyces cerevisiae) or bacteria (Escherichia coli) that were genetically engineered to produce synthetic human insulin. These organisms are grown in large, steel bio-reactors and then insulin is extracted and purified for final formulation. The company says that it can produce one kilogram of insulin per acre of safflower production, which is enough to supply 2,500 patients for one year of treatment and that the world's total insulin demand in 2010 can be met by less than 16,000 acres of safflower crop. The company claims that this breakthrough in plant-produced insulin have the potential to fundamentally transform the economics and scale of insulin production. In that case it is certainly going to transform the economics and scale of production of safflower crop too.

The company has also modified safflower seed lines to express Apolipoprotein A1 and its variant Apolipoprotein A1 (Milano), collectively referred to Apo A1, which is a next-generation cardiovascular drug that targets the removal of atherosclerotic plaque from arteries. As a major component of the high-density lipoprotein complex ("good cholesterol"), ApoA-I helps to clear cholesterol from arteries. ApoA-1 Milano is a naturally occurring mutant of ApoA-I, found in a family descended from a single couple of the 18th century. Discovered by accident, the mutation was found to be present in about 3.5% of the population of Limone sul Garda, a small village in northern Italy. It has been traced to a mutation in a single man who had lived in the village in the 1700s and passed it on to his offspring. ApoA1 Milano was first identified by Dr Cesare Sirtori in Milan, who also demonstrated that its presence significantly reduced cardiovascular disease, even though it caused a reduction in HDL levels and an increase in triglyceride levels.

SemBioSys has extended its plant-based technology platform to non-pharmaceutical products as well and signed an option agreement with The Instituto de Agrobiotecnologia Rosario S.A. (INDEAR) based in Rosario, Argentina for producing Chymosin from transgenic safflower. Chymosin, also called rennet, is a natural enzyme used in the production of cheese obtained originally from calve stomachs. Bovine chymosin is produced nowadays recombinantly in E. coli, Aspergillus niger var awamori, and Kluyveromyces lactis as alternative resource to the one from the cows. SemBiosys says chymosin is significantly cheaper to produce using its proprietary plant expression system which is versatile, scalable and cost effective  offering compelling economic advantages relative to traditional sources of chymosin enzyme.

Crop Biofactories Initiative, a  joint venture between CSIRO and the Grains Research and Development Corporation, is developing of genetically modified safflower to deliver important fatty acids and oils for the chemicals industry as potential replacements for petrochemicals in the manufacture of industrial products. CSIRO chose safflower as its first biofactory platform crop because it is hardy, easy to grow, widely adapted and easily isolated from food production systems. It is widely adapted to Australian production regions; and has flexible production timing with potentially continuous supply scenarios.

The much neglected promising crop of the past is getting reincarnated as a profitable pharmaceutical and industrial crop of the future!